Συμπεριφορές Δημόσιων λειτουργών (Πρόταση για βελτίωση)

Τις προηγούμενες μέρες περιέγραψα τον τρόπο με τον οποίο έπεσα πάνω σε υπηρεσίες που δεν θέλουν να πράξουν ένα στοιχειώδες τους καθήκον. Να επιτρέψουν σε πολίτη να δει φακέλους διοικητικών πράξεων τηρώντας φυσικά τους περιορισμούς του  Νόμου. Δηλαδή να μη του δείξουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα πολιτών, πρακτικά του Υπουργικού συμβουλίου της χώρας, στοιχεία Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και στοιχεία από φάκελο υπό δικαστική ή διοικητική έρευνα. Αν το καλοσκεφτείς δεν ήταν και τίποτα το ιδιαίτερο, η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος θα έδειχνε τα έγραφα πάνω στα οποία στηρίχθηκε για να εκδώσει ένα απαλλακτικό Περιβαλλοντικής εγκρίσεως, και η Αρχαιολογική Υπηρεσία κάποια έγραφα από το 2012 με τα οποία το Υπουργείο Πολιτισμού είχε εκδώσει έγκριση για το ίδιο έργο και τα είχε στείλει μετά το την έκδοση της έγκρισης στη Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Το έργο λεγόταν Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αναβάθμισης Αστικού Τοπίου και εκτελέστηκε την περίοδο 2012-2015 στη Βέροια.

Μετά από αυτό και με δεδομένο ότι η εισαγγελική αρχή θα εκδώσει τελικά εντολή/διάταξη για να δοθούν τα έγγραφα αυτά στον πολίτη, μένει να προβληματιστούμε πάνω στα αίτια που ώθησαν τους ανθρώπους αυτούς να φερθούν παραβατικά.  Γιατί ας μη κρυβόμαστε  όταν αρνείσαι να πράξεις το καθήκον σου σαν Δημόσιος λειτουργός παραβαίνεις τον Νόμο. Ποιος Νόμο; Αυτόν. Βέβαια θα μου πείτε ότι ο Νόμος προϋποθέτει και προσπορισμό προσωπικού κέρδους αλλά  ποιος μπορεί να ξέρει τις βαθύτερες επιδιώξεις οποιουδήποτε;

Γιατί λοιπόν κάποιοι άνθρωποι αρνούνται εν προκειμένω να πράξουν το καθήκον τους;

Η περιχαράκωση

Η πρώτη εκδοχή είναι ότι απλώς βαριούνται. Τι να βαριούνται,  θα με πεις. Ένας φάκελος που θα μετακινηθεί κατά πέντε το πολύ μέτρα μέσα σε ένα γραφείο είναι ο κόπος. Δεν είναι αυτό μόνο είναι η απάντηση. Μετά θα πάρουν φόρα ένα σωρό τύποι που σήμερα δεν έχουν διάθεση να τρέχουν σε Εισαγγελίες και θα ζητούν να δουν φακέλους να έχουν ενημέρωση. Να ασκούν Νομιμότατα δικαιώματά τους στο κάτω κάτω της γραφής. Και τότε; Τότε, πιθανώς λέω εγώ, περιορίζονται οι δυνατότητες για προσωπικά παιχνίδια κάθε είδους. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η πρώτη πιθανή εκδοχή είναι η περιχαράκωση μιας ισχύος την οποία σου δίνει η θέση σου στον κρατικό μηχανισμό. Μιας εξωθεσμικής, εν πολλοίς, ισχύος.

Η απόκρυψη

Η δεύτερη εκδοχή είναι ότι έχουν κάνει κάτι παράνομο και φοβούνται να το δουν εκτεθειμένο στα μάτια των πολιτών. Λογική εκδοχή. Μια άδεια ή μια έγκριση που δόθηκε, ενώ δεν έπρεπε να δοθεί, ή, κάτι λιγότερο, προθεσμίες που παραβιάστηκαν και  παιχνίδια με το πρωτόκολλο ή ακόμη  το αίτημα της ισονομίας που δεν τηρήθηκε  είναι από τα πράγματα που θα σε κάνουν να αισθανθείς άβολα όταν θα βγουν στο φως της δημοσιότητας. Αλλά και πάλι τι έχεις να φοβηθείς  αν πράττεις με σχολαστική επιμέλεια ή έστω και με απλή επιμέλεια το καθήκον σου;

Η συναλλαγή

Η τρίτη εκδοχή είναι να αρνείσαι να παρουσιάσεις έγγραφα (αυτό το καθήκον, υπενθυμίζεται, είναι το αντικείμενο των αιτήσεων) όχι γιατί εσύ έχεις κάποιον λόγο να το πράξεις αλλά διότι κάποιοι τρίτοι, με κάποια θέση μικρής ή μεγάλης δύναμης σου το ζητούν σαν χάρη. Και γιατί να το κάνουν; Μα για τους ίδιους λόγους για τους οποίους θα ήσουν εσύ αμήχανος όταν κάποια πράγματα βγουν στον αέρα ή και ακόμη χειρότερα πιθανώς. Και γιατί να τους κάνεις την χάρη; Γιατί θα σου την ανταποδώσουν αργότερα ή γιατί αποτελεί ανταπόδοση  μιας άλλης που σου είχαν κάνει κάποτε αυτοί.

Αφού λοιπόν είδαμε να απλώνονται τα ενδεχόμενα (δεν μπορώ να φαντασθώ ότι υπάρχουν άλλα, εκτός ίσως από την ύπαρξη ενός Νόμου που διασφάλιζε τα προσωπικά δεδομένα ενός Νομικού προσώπου ή θεωρούσε Βιομηχανική ιδιοκτησία ένα τοπογραφικό διάγραμμα που όφειλε να είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο) μένει να κάνουμε άλλες πιο παραγωγικές σκέψεις. 

Επαγωγικοί συλλογισμοί

Δύο απλές αιτήσεις ενός πολίτη χωρίς καμιά θέση δημόσιας ευθύνης οδηγούν δύο υπηρεσίες να ζητήσουν βοήθεια από τους Νομικούς τους συμβούλους, τις αναγκάζουν να διαβάσουν τον Νόμο περί προσωπικών δεδομένων (μια σαχλάμαρα κάποιων Ευρωγραφειοκρατών που δεν είχαν τι να κάνουν ενώ Αμερικάνοι και Κινέζοι προελαύνουν), να κάνουν περίπλοκους συλλογισμούς και εν τέλει αν όλα πάνε καλά (ακόμη και γι’ αυτούς) να νοιώσουν ότι οι πολίτες τους παρακολουθούν σαν γεράκια.  Με απλά λόγια δύο απλές αιτήσεις βελτιώνουν αναμφισβήτητα δύο δημόσιες υπηρεσίες. Επαγωγικά χίλιες τέτοιες αιτήσεις θα βελτίωναν χίλιες υπηρεσίες. Γίνονται χίλιες τέτοιες αιτήσεις; Όχι. Ούτε και βελτιώνονται χίλιες δημόσιες υπηρεσίες. Άρα δεν φταίμε για το χάλι μας μόνο γιατί επιλέξαμε έναν δημαγωγό, δυό τρεις καιροσκόπους και ένα σμάρι εμμονικών γερόντων να μας διοικήσουν, φταίμε  και γιατί δεν ενδιαφερόμαστε μέσα από την καθημερινότητά μας να κάνουμε τον τρόπο που διοικούμαστε καλύτερο. Γιατί βαριόμαστε, γιατί φοβόμαστε, ή γιατί τελικά είμαστε ένα κοπάδι εσωστρεφών υποκειμένων; 

Χαμπάρι δεν έχω.