Σκέψεις επί εξαφανιζόμενου επαγγέλματος

Τις προάλλες παρακολούθησα μια περιεκτική παρουσίαση μιας σειράς στατικών προγραμμάτων από μια εταιρεία παραγωγής software για δομοστατικούς μηχανικούς. Συμμετείχαν εννιά τεχνικοί. Από αυτούς τρεις έφυγαν το πρώτο ημίωρο, τρεις ήταν στη σύνταξη ή μέσα στα όριά της και οι υπόλοιποι τρεις ήσαν οι δύο των ΤΕΙ που δεν έκαναν στατικές μελέτες και ένας επαγγελματικά ενεργός. 

Ήταν όντως σοκαριστικό. Από μια ολόκληρη πόλη νοιάστηκε πρακτικά ένας για το μέλλον της δουλειάς του. Προσπαθώ ακόμη να καταλάβω τι γίνεται. Γιατί έχασαν το κουράγιο τους οι συνάδελφοί μου μηχανικοί. Στο κάτω κάτω της γραφής καλώς ή κακώς αυτοί έκτισαν κι αυτοί θα κτίσουν την Ελλάδα. Όσο κι αν πρόκειται για ένα κλάδο που ταλανίζεται επί 10 χρόνια, όσο κι αν έχουν αλλάξει τα πάντα στον τρόπο με τον οποίο συντηρούνται ή κατασκευάζονται κτήρια δεν παύει να είναι η δουλειά τους. Μια άποψη η οποία καταρρίπτεται εύκολα είναι ότι οι συνάδελφοι δεν ειδοποιήθηκαν και ότι το μέρος στο οποίο κλήθηκαν να πάμε ήταν σχετικά άγνωστο. Ο νομός έχει πάνω από 100 μηχανικούς. Τελικά δεν ήταν τίποτε από αυτά. Ούτε η κόπωση από μακρά περίοδο αναδουλειάς ούτε η ατελής πρόσκληση ούτε καν το περίεργο της θέσεως. Το θέμα είναι βαθύτερο. 

Τα χρόνια που πέρασαν οι μηχανικοί έπαψαν να καλύπτονται από το ατσάλινο πλέγμα προστασίας που είχε απλώσει πάνω τους το κράτος. Οι στατικές μελέτες έγιναν σχεδόν προαιρετικές, υπό την έννοιαν ότι δεν ελέγχονται από την πολεοδομία, σιγά σιγά η καταβολή ασφαλίστρων στο ταμείο τους παύει να αποτελεί προϋπόθεση για να μπορούν να υπογράψουν οτιδήποτε και οι οικοδομικές άδειες είναι πλέον απλούστερες. Θυμάμαι ότι οι δύο τελευταίες προσπάθειες να χαϊδευτούν από το κράτος ήταν όταν προκηρύχθηκε η νομιμοποίηση των ημιυπαίρθιων χώρων καθώς και η προνομία των ενεργειακών ελεγκτών. Για την ιστορία ενεργειακοί επιθεωρητές στην Μ Βρετανία γίνονται νοικοκυρές απόφοιτες λυκείου με ένα lap top που έχει ανεβασμένο ένα excel.  

Είναι σαφές τώρα πια ότι οι μηχανικοί χρησιμοποιήθηκαν από την κεντρική διοίκηση σαν εργαλείο άσκησης εισπρακτικής πολιτικής και γι’ αυτό ντανεύτηκαν από μια σειρά προνομίων όπως η ελάχιστη αμοιβή, η μοναδικότητα της υπογραφής μιας σειράς εγγράφων κλπ. Αυτό βέβαια συνέβη και με τους δικηγόρους, τους εγκαταστάτες ηλεκτρολόγους και δεν ξερωγώ  ποια άλλη επαγγελματική ομάδα. Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν αυτά εκείνα που μας οδήγησαν στην κρίση. Στην κρίση πήγαμε γιατί το κρατίδιο έπρεπε να πληρώσει υπέρογκους μισθούς σε τύπους που δεν το άξιζαν, να συνταξιοδοτήσει όσους δεν πλήρωσαν και τέλος να απασχολήσει σε σχεδόν ανόητες δραστηριότητες όσους δεν μπορούσαν να βρούνε αλλού δουλειά. Να χτίσει φωλιά σε γκαβά πουλιά δηλαδή. Και κάποια στιγμή τα γκαβά πουλιά έφαγαν τα ανοιχτομάτικα. 

 Το θέμα φυσικά είναι τι γίνεται τώρα πια. Για άλλα δέκα χρόνια ένας ολόκληρος κλάδος θα πασχίζει να συντηρήσει και να αξιολογήσει το υπάρχον κτιριακό απόθεμα. Αυτό κάνει την ενημέρωση και την εκπαίδευση κάτι πολύ σημαντικό. Μόνον που τώρα πια θα λείπουν τα προνόμια. Κι αυτό είναι που τσακίζει μια γενιά που έμαθε ότι όλα τελειώνουν όταν περάσει στο πανεπιστήμιο. Φυσικά βγαίνουν νεώτεροι. Αν δεν πάρουν τον δρόμο της ξενιτιάς, καθ’ όπως λέγεται αλλά δεν είναι, πρέπει να μείνουν εδώ και να τα καταφέρουν. Δύσκολα. Σκληρά θα έλεγα αλλά αυτός είναι ένας δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουν. Υπάρχει βέβαια και ο παλιός ο δρόμος του γκαβού πουλιού που θα ζητά προνόμια. Μάλλον τελείωσε χωρίς να παίρνει κανείς και όρκο, οπότε η διαρκής κατάρτιση και η σκληρή δουλειά γίνονται μονόδρομος. 

Όσο ποιο γρήγορα το καταλάβουν τόσο το καλύτερο γι’ αυτούς.