Μια έρευνα που όφειλα στον εαυτό μου

Τον τελευταίο καιρό ακούγεται μια περίεργη ιστορία που συμβαίνει εδώ και 6 χρόνια στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων της πόλης της Βέροιας. Έψαξα και συνεχίζω να ψάχνω. Σιγά σιγά δημοσιεύω το ιστορικό της ιχνηλασίας.

Η Βέροια διαθέτει από τέλη του 1995 εγκαταστάσεις Βιολογικού καθαρισμού για την επεξεργασία των αστικών της λυμάτων. Οι εγκαταστάσεις αυτές διαθέτουν δύο (2) γραμμές επεξεργασίας, μία γραμμή επεξεργασίας λυμάτων αποτελούμενη από εσχάρες, δεξαμενή εξάμμωσης και αφαίρεσης λιπών, δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης, δεξαμενή αερισμού, δεξαμενές τελικής καθιζήσεως και τέλος δεξαμενή χλωρίωσης/αποχλωρίωσης και μία γραμμή επεξεργασία λάσπης η οποία διαθέτει, δεξαμενές προ-πάχυνσης, αναερόβιας χώνευσης, μετα-πάχυνσης και ταινιο- φιλτρόπρεσσες  για την αφυδάτωση της καθημερινά παραγόμενης λυματολάσπης. Αποτελούν μια πλήρη συλλογή μηχανημάτων, διατάξεων και εγκαταστάσεων προκειμένου να γίνει η επεξεργασία των λυμάτων μιας πόλης 70 χιλ κατοίκων και διάθεση των επεξεργασμένων στην περιφερειακή Τάφρο 66, ενώ η αφυδατωμένη λυματολάσπη υπό μορφή συνεκτικής λάσπης οδηγείται για διάθεση σε ΧΥΤΑ (Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων ).

Οι εγκαταστάσεις αυτές μπήκαν σε λειτουργία με πραγματικά λύματα αρχάς του 1996 και εξυπηρετούσαν συνολικό πληθυσμό περίπου 45.000 κατοίκων και από την συνολική εγκατάσταση δεν είχαν τεθεί σε λειτουργία οι δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησηςκαι οι δεξαμενές της αναερόβιας χώνευσης, λόγω του ότι δεν ήταν συνδεδεμένοι οι οικισμοί Μακροχωρίου (5200 κάτοικοι) Πατρίδας (1100 κάτοικοι ), Λαζοχωρίου και Ταγαροχωρίου.

Η παραγόμενη καθημερινά αφυδατωμένη λάσπη σε συνεκτική μορφή (με περίπου 80% νερό) αποθηκευόταν υπαίθρια σε χώρο εντός των εγκαταστάσεων στέγνωνε και μία φορά το χρόνο μεταφέρονταν στην ελεγχόμενη χωματερή που λειτουργούσε τότε για τα στερεά αστικά απορρίμματα της πόλης σε χώρο λίγο πιο κάτω από την γέφυρα του ποταμού Αλιάκμονα στο χωριό Αγία Βαρβάρα. Σήμερα ότι απέμεινε απ’ αυτή είναι ένα ύψωμα στη μέση της παλιάς κοίτης του Αλιάκμονα. Οι Βεροιώτες γνωρίζουν τα ύψωμα αυτό καλά, και με κάποια ντροπή θα έλεγα.  Προϊόντος του χρόνου οι συνθήκες άλλαξαν. 

1.                  Καταργήθηκε (σύμφωνα με την σχετική Νομοθεσία) η ελεγχόμενη χωματερή και τα στερεά αστικά απορρίμματα άρχισαν να μεταφέρονται σε οργανωμένο χώρο υγειονομικής ταφής και συγκεκριμένα στον ΧΥΤΑ Κοζάνης. Το κόστος μεταφοράς και απόθεσης στον ΧΥΤΑ διαμορφώθηκε στα 47 €/τόνο. Αυτό έγινε γύρω στα 2011. 

2.    Συνδέθηκαν διαδοχικά οι οικισμοί Πατρίδας, Λαζοχωρίου, Ταγαροχωρίου και Μακροχωρίου. Έτσι ενώ πριν οι εγκαταστάσεις επεξεργάζονταν λύματα που αντιστοιχούσαν σε περίπου 45.000 κατοίκους τώρα πλέον επεξεργάζονται λύματα 53.000 κατοίκων, σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Δ/ντή της ΔΕΥΑΒ.

Μέχρι το 2012 ως επεξεργασία εφαρμοζόταν η μέθοδος του παρατεταμένου αερισμού κατά τον οποίο η στερεά φάση των λυμάτων βρισκόταν υπό ιζηματοποιημένη(;) ή αιωρούμενη μορφή λάσπης 20 έως 30 ημέρες μέσα στις ΕΕΛ (Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων). Ένα μεγάλο κομμάτι των εγκαταστάσεων δηλαδή το μεγαλύτερο τμήμα της επεξεργασίας ιλύος και μέρος της επεξεργασίας των υγρών έμενε αχρησιμοποίητο.  (Μια κανονική λειτουργία των εγκαταστάσεων θα κρατούσε την λάσπη 5 έως 15 ημέρες). Δηλαδή λόγω της μικρής ποσότητας των λυμάτων δεν ήταν αναγκαίο να λειτουργούν οι δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης και οι δεξαμενές της αναερόβιας χώνευσης. Με την αύξηση όμως του εξυπηρετούμενου πληθυσμού ήταν αναγκαίο πλέον να τεθεί σε λειτουργία το σύνολο των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού.

Η γνωριμία μου με τον κ. Γεώργιο Γκανάτσιο

Πριν το 2012 έμαθα ότι υπήρχε ένα εργοστάσιο παραγωγής βιολιπασμάτων στο Πλατύ Ημαθίας, από λυματολάσπη βιολογικών καθαρισμών αστικών λυμάτων και επειδή το θέμα με ενδιέφερε έψαξα να βρω τον ιδιοκτήτη του. Ένας από τους ιδιοκτήτες ήταν, όπως μου συστήθηκε, ο κ. Γιώργος Γκανάτσιος. Συναντηθήκαμε το 2012 στο γραφείο του στη Θεσσαλονίκη. Τότε μου είπε κάτι που μου είχε φανεί μαγικό. Ότι αυτός είχε προτείνει στη ΔΕΥΑ Βεροίας να λειτουργεί τις ΕΕΛ του με τρόπο που εξαφάνιζε εντελώς την λάσπη. Στην ερώτηση πως γίνεται αυτό, η απάντηση ήταν πως αυτός εισήγαγε μικροοργανισμούς από την Αμερική, οι οποίοι όχι μόνον αποικοδομούν αλλά εξαφανίζουν όλη την λάσπη που παράγεται καθημερινά σε μια εγκατάσταση Β.Κ.. Μου φάνηκε πολύ καλό. Από τότε δεν ξαναβρεθήκαμε.

Η κοινωνική κατάσταση σαν δικαιολογία.

Κάπου εδώ θυμίζω πως ήταν η αρχή της χειρότερης μεταπολεμικής κρίσης και όλοι ήμασταν επιρρεπείς στο να πιστέψουμε οποιονδήποτε θα μας έλυνε μονομιάς όλα μας τα προβλήματα. Εξάλλου αυτή η υπόθεση με είχε κουράσει αρκετά και η παρουσία μιας λύσεως εξ ουρανού ήταν ιδιαίτερα ανακουφιστική για μένα. Στο κάτω κάτω της γραφής δεν ήταν καν δική μου δουλειά. Υπήρχαν καλοί μηχανικοί στην εγκατάσταση του Β.Κ. οι οποίοι θα τα κατάφερναν μια χαρά. Μπορώ να πω πως αυτήν την σύμβαση την θεώρησα και έναν θρίαμβο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας καθώς και μια επιβεβαίωση της δικής μου φιλελεύθερης αντιλήψεως πάνω στη διαχείριση των δημόσιων πραγμάτων.

Όμως τελικά τα πράγματα μάλλον δεν ήταν έτσι. Δεν υπήρχε φιλελευθερισμός, δεν υπήρχαν ορθές πρακτικές και αν τα πράγματα συνεχίσουν έτσι μπορεί στο τέλος να μην έχουμε καν εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού στη Βέροια.

Παλιές αντιπαραθέσεις

Με την Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Βέροιας (ΔΕΥΑΒ) στην οποία ανήκουν και οι εγκαταστάσεις του Βιολογικού καθαρισμού συγκρουστήκαμε όταν γύρω στο 2007 είχα αρχίσει να γράφω για την ελλιπή λειτουργία των εγκαταστάσεων του Βιολογικού καθαρισμού και να παρουσιάζω  το 2010, μέσω της νόμιμης διαδικασίας, κατάθεση πρότασης από 25 πολίτες, προτάσεις για την βελτίωση της λειτουργίας αυτής στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης αλλά και όταν κατήγγειλα μέσω του κόμματος των Οικολόγων Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πλημμελή λειτουργία των ΕΕΛ της Βέροιας. Έτσι τελείωσε το πρώτο στάδιο αντιπαράθεσης με την ΔΕΥΑΒ.

Η πρόσφατη έρευνα

Ο …Lavoisier

Το έναυσμα για να ξαναρχίσω να ψάχνω μου δόθηκε από το Τεχνικό σχετικό με τα πράγματα. Γνωριζόμασταν από παλιά. Ξαναβρεθήκαμε τον Οκτώβριο και ούτε λίγο ούτε πολύ μου καταλόγιζε αδιαφορία για τα τεκταινόμενα στην πόλη μου. Τον αγνόησα. Ξανασυνατηθήκαμε μετά από δεύτερες δικές μου σκέψεις και κάναμε μια γενικόλογη συζήτηση που περιστρεφόταν πρώτα απ’ όλα γύρω από τον άξονα της αρχής διατήρησης της ύλης στην διαδικασία επεξεργασίας λυμάτων,  για την εφαρμογή της οποίας δεν είχα φυσικά καμία αντίρρηση αλλά αντέτεινα το λογοπαίγνιο των χημικών, «όλος ο κόσμος να καεί διοξείδιο του άνθρακος και νερό θα βγει», υπονοώντας ότι οι μικροοργανισμοί που προστίθενται στη διαδικασία του βιολογικού καθαρισμού πρακτικά «καίνε» όλη την οργανική ύλη των λυμάτων. Στο τέλος μου έθεσε  απλή ερώτηση. «Πιστεύεις πραγματικά ότι μπορεί να υπάρξει στον πραγματικό κόσμο χημική αντίδραση χωρίς υπόλειμμα;». Με βάση τα παραπάνω ερεθίσματα ξεκίνησα αργά αλλά σταθερά να κάνω την δική μου έρευνα. Για μένα είχε φτάσει να είναι θέμα τιμής.

Στη συνέχεια: Τα γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε κάτω από τον έλεγχο της κοινής λογικής και της πραγματικότητας.