Τι είδους άτομο θα έλεγε: «Οι φιλότιμοι θα βοηθήσουν και οι αδιάφοροι θα υποχρεωθούν»

το ΔΣ της Βέροιας

Η άσκηση δημόσιου αξιώματος δεν μπορεί να αφήνεται να αξιολογηθεί από τα αποτελέσματα. Αν χρειασθεί να φθάσεις στην καταστροφή για να καταλάβεις ότι αυτός που σε κυβερνά είναι ακατάλληλος, τότε ο ανίκανος είσαι μάλλον εσύ που δεν μπορείς ή δεν ξέρεις να προλαμβάνεις την δράση του. Παρ’ όλα αυτά η διάγνωση είναι σχετικά εύκολη. Το ύφος, δηλαδή η εκφορά του λόγου, η καθημερινή συμπεριφορά και η αντίδραση απέναντι στα μικρά πράγματα μπορούν να δείξουν την παιδεία, την εργατικότητα και την τιμιότητα κάποιου. Αν τα δεις αυτά δεν χρειάζεσαι τίποτε παραπάνω.

Το πρόβλημα

Στην πόλη έχουμε πρόβλημα σκουπιδιών. Και το έχουμε σε όλα τα επίπεδα. Σκουπίδια στους δρόμους, σκουπίδια έξω από τους κάδους, σκουπίδια που δεν μπορούμε να διαχειρισθούμε αφού τα μαζέψουμε, σκουπίδια από την λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού σκουπίδια από οικοδομική δραστηριότητα, σκουπίδια στα ποτάμια,  σκουπίδια στις πλατείες. Tο έχουμε συνειδητοποιήσει.  Από την άλλη πάλι δεν έχουμε εθιστεί ακόμη ώστε να μας φαίνεται φυσιολογικό.

Ένα μέρος της ευθύνης βαρύνει τους πολίτες, αναμφισβήτητα. Γνωρίζοντας όμως ότι ρίξεις δε ρίξεις σκουπίδι στο δρόμο αυτός θα είναι βρώμικος αρχίζεις να μη νοιάζεσαι. Η αίσθηση της ματαιότητας σε τσακίζει. Κι αυτό βέβαια αν έχεις εκπαιδευτεί κατάλληλα. Αν όχι, δεν έχεις πρόβλημα. Ζώο ήσουν, ζώο μένεις.

Η διάγνωση και η απόπειρα θεραπείας

Η Δημοτική αρχή κατάλαβε ότι η πόλη πρέπει να μείνει καθαρή. Λίγο οι πιέσεις των πολιτών οι οποίοι κάθε τόσο θυμίζουν ότι πληρώνουν Δημοτικά τέλη, λίγο η ανάγκη να φανούν πειστικοί όταν μιλάνε για τουριστική Ανάπτυξη, αποφάσισαν κάτι να κάνουν. Λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι τους απαγορεύεται να προσλάβουν προσωπικό για την καθαριότητα των δρόμων αλλά και δεν τα καταφέρνουν να φανούν στοιχειωδώς αξιόπιστοι για να συγκροτήσουν μια ομάδα εθελοντών, είπαν να το ρίξουν στην επικοινωνία. Φαίνεται πως τους είπαν ότι από την επικοινωνία δεν έχασε κανείς ποτέ. Εκτός από τις περιπτώσεις που γελοιοποιείται βέβαια αλλά αυτοί είναι σοβαροί άνθρωποι. Έτσι μετά από μερικές βόλτες για τάχα ενημέρωση στα μαγαζιά του κέντρου μας ξεφούρνισαν και το βασικό σύνθημα. Οι φιλότιμοι θα βοηθήσουν και οι αδιάφοροι θα υποχρεωθούν. Υπαινιγμός για κάποια φοβερή μεν αλλά άγνωστη τιμωρία; Υποβιβασμός της νομιμοφροσύνης σε νεοελληνικό ψευτοφιλότιμο; Ποιος τους ξέρει; Το θέμα είναι η καθαριότητα της πόλης και γι’ αυτό υπάρχουν λιτές και καθαρές προτάσεις.

Η πρόταση

Αν θέλεις μια πόλη καθαρή τα πράγματα είναι απλά. Συγκροτείς ένα ικανό συνεργείο καθαριότητας (Αποκομιδής σκουπιδιών και καθαρισμού δημόσιων χώρων) και εκπαιδεύεις έναν πληθυσμό που πειθαρχεί σε στοιχειώδεις κανόνες.

Το πρώτο δεν είναι υποχρεωτικό να είναι Δημοτική Υπηρεσία. Στην εικοσαετία της τελευταίας Αμερικάνικης άνθησης (από τον Ρήγκαν έως τον Κλίντον) η συντριπτική πλειοψηφία των Δήμων ανέθετε δραστηριότητες σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή απέδιδε έργο με ομάδες εθελοντών. Η πράξη έδειξε ότι τα κατάφερε μια χαρά. Οι συμβάσεις έργου όμως δεν είναι και το ατού της σημερινής διοίκησης του Δήμου. Σπάνια υπογράφοντας μια ανάθεση αποφεύγει την πεπονόφλουδα. Όσο για την πειστικότητα για την σύσταση εθελοντικών ομάδων, αυτή κι αν είναι ανεπαρκής.

Το δεύτερο, δηλαδή η διαμόρφωση κοινής συμπεριφοράς στους πολίτες, εκτός από δυσκολίες, οφείλει να γίνει και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Πρέπει κατ΄ αρχήν να δεις με ποιους έχεις να κάνεις. Αν τους θεωρήσεις όλους ίδιους έχασες το παιχνίδι. Αν δεις πιο προσεκτικά θα βρεις μια μικρή ομάδα από 5 έως 15%, ανάλογα από το πολιτιστικό επίπεδο της κοινωνίας, αυτούς που θα ακολουθήσουν μια παραίνεση για καθαριότητα με προθυμία. Που θα πετάξουν το σκουπίδι στο καλάθι των αχρήστων που θα ξεχωρίσουν τα σκουπίδια, που θα τα κατεβάσουν στην ώρα τους. Ακόμη υπάρχει και ένα 5-15% που όσο κι αν τους πεις πόσο χρήσιμη είναι η καθαριότητα δεν πρόκειται να κάνουν τίποτε. Τα γνωστά αντικοινωνικά ζώα. Οι υπόλοιποι ένα 60 έως 80% ακολουθούν την καθιερωμένη τάση και δεν κινητοποιούνται με τίποτα. Η λύση όπως πάντα είναι να δουλέψεις με τα άκρα. Να αποθαρρύνεις με οδυνηρό τρόπο την ζωώδη συμπεριφορά και να ενθαρρύνεις διακριτικά την  ευγενική.

Το ποιες θα είναι οι ποινές και ποιά θα είναι τα βραβεία αυτό είναι θέμα ενός κανονισμού καθαριότητας. Ενός κανονισμού σαφούς, υλοποιήσιμου και κοστολογημένου που δεν είναι όμως θέμα του παρόντος κειμένου. Το ποιος θα τον εφαρμόσει είναι γνωστό και απλό: Η Δημοτική αστυνομία θα αναλάβει τα «ζώα» και η Αντιδημαρχία ποιότητας ζωής τους ανθρώπους.

Το συμπέρασμα

Αντί αυτών των απλών πραγμάτων μας έδωσαν μόνον ένα ανάπηρο σύνθημα και μια παιδαριώδη δικαιολογία. Ήδη σκιαγραφήθηκε το ύφος της Διοίκησης του Δήμου. Οι χαρακτηρισμοί είναι πεδίο δράσης των αναγνωστών.