Γέφυρα Κούσιου:Συνέχεια περιβαλλοντικών

Εδώ και μέρες, για την ακρίβεια την  27 Νοεμβρίου 2018, έγραψα πως διένεμα αργά και νωχελικά ένα κείμενο σ’ όσες ελεγκτικές υπηρεσίες του Δημοσίου γνώριζα.  Είχα δημοσιεύσει και το κείμενο. Αφορούσε στην τήρηση των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Ισχυριζόμουν, αφού μελέτησα φυσικά τον προϋπολογισμό του έργου, ότι η σύμβαση δεν προβλέπει τα περιβαλλοντικά έργα που περιελάμβανε η ΑΕΠΟ του έργου.

Κάποια στιγμή, και ομολογώ πολύ γρήγορα, απάντησε η υπηρεσία. Η ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ Κεντρικής Μακεδονίας. Σ΄ αυτήν υπήρχε ο ισχυρισμός ότι η ΔΙΠΕΧΩ δεν είναι αρμόδια για την τήρηση της περιβαλλοντικής έγκρισης (ΑΕΠΟ) που η ίδια εξέδωσε. Μου φάνηκε περίεργο και τηλεφώνησα. Η αρμόδια υπάλληλος μου επανέλαβε ευγενικά τα ίδια.

Θυμήθηκα ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης έχει και ένα τμήμα εσωτερικών ελέγχων. Και η ΔΙΠΕΧΩ ανήκει στην Αποκεντρωμένη. Έτσι έστειλα γράμμα και σ’ αυτούς.   Δεν ξέρω τι θα συμβεί, αλλά δεν είναι και μεγάλος κόπος να συνεχίσω να ενημερώνω κάθε αρμόδιο φορέα για τους φόβους μου γύρω από ένα έργο, στο οποίο η κακοδιοίκηση βρήκε, στο Δήμο μας τουλάχιστον, την απόλυτη έκφρασή της. Στη θέση των ασκούντων διοίκηση στο Δήμο Βεροίας θα διόρθωνα αμέσως το σφάλμα. Πλησιάζουν εκλογές και δεν είναι να παίζεις μ’ αυτά. Στη θέση τους όμως δεν είμαι εγώ.

Παρακάτω το γράμμα. (Σημειώνω πως δεν ήταν και η καλύτερη στιγμή μου)

Βέροια Τρίτη, 25 Δεκεμβρίου 2018

Με την παρούσα μου φέρω υπ’ όψιν σας πρακτικές στο έργο υπό την επωνυμία «κατασκευή Γέφυρας κληροδοτήματος Αδελφών Κούσιου στη Βέροια» το οποίο εκτελείται από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Βεροίας, οι οποίες και απέχουν από το να χαρακτηριστούν ενάρετες αλλά και αναδεικνύουν εγγενείς αδυναμίες στο σύστημα παραγωγής δημόσιων έργων. Συγκεκριμένα καταγγέλλονται μεθοδεύσεις οι οποίες απ’  ότι τουλάχιστον φαίνεται οδηγούν στο να αποκτήσει η πόλη ένα ακόμη ημιτελές έργο, εν λειτουργία αυτή τη φορά. Οι μεθοδεύσεις σχετίζονται με την αγνόηση των περιβαλλοντικών έργων που προβλέπονται από την ΑΕΠΟ.

Το ιστορικό

1.       Το έργο της επιδίκου γέφυρας ήταν ήδη από το 30/12/12 ένα εγκαταλειμμένο έργο. Είχε ξεκινήσει το 2010 και είχαν κατασκευαστεί μόλις οι δύο πυλώνες του. Ταυτόχρονα είχαν κατασκευασθεί χωρίς καμιάς μορφής αδειοδότηση κατασκευές ενίσχυσης/σταθεροποίησης των πρανών, μερικά ογκώδη στοιχεία από σκυρόδεμα στη μέση της κοίτης τα οποία υπετίθετο ότι θα στήριζαν ένα ικρίωμα καλουπώματος του ζυγὠματος της γέφυρας και μερικά από τα σκυροδέματα των έργων πρόσβασης κατά παράβαση του χρονικού προγραμματισμού του έργου.

2.       Η λύση της πρώτης συμβάσεως έγινε τέλη Μαΐου 2014. Από τότε μέχρι το 2017 άλλαξε η μελέτη του έργου και αντί ζύγωμα από σκυρόδεμα επελέγη μεταλλικό (σύμμεικτο για την ακρίβεια). Ταυτόχρονα έγινε ξανά η περιβαλλοντική μελέτη η οποία ενσωματώθηκε στην ΑΕΠΟ την 8/11/17. Είχα ασχοληθεί και παλιά με το συγκεκριμένο έργο με την ιδιότητα του πολίτη. Κατά το 2017 έκανα μάλιστα και μια ένσταση κατά της μελέτης περιβαλλοντικών επεμβάσεων όπως είχα το δικαίωμα. Μερικές από τις υποδείξεις μου έγιναν τότε δεκτές.

3.       Περίμενα να δω να υλοποιούνται οι όροι που περιγράφονταν στην ΑΕΠΟ. Σκαλίζοντας όμως το site των δημοπρασιών έργων βρήκα και κατέβασα τον προϋπολογισμό του. Εκεί δεν βρήκα καμιά αναφορά σε εργασίες περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Η δημοπρασία έγινε τον Φεβρουάριο του 2018 και  επικυρώθηκε την 9-02-2018 Η υπογραφή της συμβάσεώς του έγινε την 30/08/2018. Περιβαλλοντικά έργα τελικά δεν συμπεριελήφθησαν.

4.       Την 12-11-2018 έστειλα την συνημμένη αίτηση-καταγγελία η οποία αφορούσε στην εφαρμογή της ΑΕΠΟ αρ Πρωτ 7423/8-11-2017 στην διεύθυνση/αρχή που την εξέδωσε δηλαδή το Τμήμα Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού Κεντρικής Μακεδονίας. Σ΄ αυτήν, όπως φαίνεται στο συνημμένο αντίγραφο, κατήγγειλα την μη εφαρμογή του περιβαλλοντικού σκέλους εστιαζόμενος στις παρακάτω παραγράφους της ΑΕΠΟ οι οποίες εμφανώς είχαν αγνοηθεί στον προϋπολογισμό και την σύμβαση:

8.13 Τα  τοιχία  αντιστήριξης πίσω  από  τα  ακρόβαθρα της  γέφυρας να  περιοριστούν στο απολύτως απαραίτητο μήκος για την σύνδεσή της με το υφιστάμενο οδικό δίκτυο, ήτοι στο ακρόβαθρο Α1 το πέρας κατασκευής τους ορίζεται σε απόσταση 14μ. βόρεια του άξονα της γέφυρας - κατασκευή μόνον του τοιχίου Τ14Ν -, και 15 μ. νότια του άξονα της γέφυρας - κατασκευή μόνον του τοιχίου Τ15Μ. Στο ακρόβαθρο Α2 το πέρας κατασκευής των τοιχίων ορίζεται σε απόσταση 25 μ. βόρεια του άξονα της γέφυρας και 30 μ. νότια του άξονα της γέφυρας - τοιχίο τύπου 35Γ -. Η προτεινόμενη επένδυση των όψεών τους με πωρόλιθο να αντικατασταθεί με κάλυψη των όψεών τους με επιχώσεις και φυτεύσεις (σχετ. 90) (ΑΔΑ 6Θ0Δ4653Π4-Ο2Ι).

8.20 Να καθαιρεθούν τα δύο προσωρινά βάθρα στήριξης ικριωμάτων Β1 και Β2 και το προσωρινό κεντρικό. Πριν την καθαίρεση του βάθρου Β2 που βρίσκεται κάτω από το αρχαίο τείχος, να έχει ολοκληρωθεί η εγκεκριμένη μελέτη αντιστήριξης του εκεί πρανούς.

8.22 Να καλυφθούν με φυτεύσεις τα τμήματα των πρανών στα οποία εφαρμόσθηκαν αντιστηρίξεις με αγκύρια και επένδυση από εκτοξευόμενο σκυρόδεμα. Τα τελικά σχέδια των φυτεύσεων να περιληφθούν στην μελέτη διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου του Αρχαίου Τείχους (σχετ. 90).( 6Θ0Δ4653Π4-Ο2Ι)

5.       Στο ίδιο έγγραφο παρουσίαζα τα ενδεχόμενα της εξελίξεως του έργου. Και σήμερα εξακολουθώ να πιστεύω ότι δεν άφησα κάποιο κενό στην περιγραφή των ενδεχομένων αυτών. Αυτά ήσαν

·         Ή ο δήμος Βεροίας προτίθεται να κατασκευάσει το ζύγωμα (οι πυλώνες έχουν κατασκευαστεί) , τις κυκλοφοριακές συνδέσεις τον φωτισμό και τα υπόλοιπα κομμάτια λειτουργίας του έργου και να το δώσει σιωπηρά σε κυκλοφορία στέλνοντας στις καλένδες τα περιβαλλοντικά έργα για τα οποία έλαβε μεν εντολή αλλά δεν τα δημοπράτησε. Δηλαδή να παρανομήσει αδιαφορώντας για την εντολή που έλαβε από το Τμήμα Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού (Στρωμνίτσης 5342 48 Θεσσαλονίκη).

·         Ή έχει κρυφές πληροφορίες και προθέσεις τις οποίες δεν ανακοινώνει δημόσια.

·         Ή κάνω κάπου λάθος.

Η αίτηση κατατέθηκε ηλεκτρονικά την 12-11-2018 και η απάντηση στάλθηκε ταχυδρομικά την 15-11-2018. Την έλαβα την 3-12-2018 (περίπου) και συνομίλησα με την πρώτη υπογράψασα κ. Α Αρδαγγέλου την 10/12/2018.

Κατά την συζήτηση που είχαμε ρώτησα ποιος είναι υπεύθυνος για την τήρηση της ΑΕΠΟ (μιας οποιαδήποτε ΑΕΠΟ) και η απάντηση είναι πως αυτή δεν είναι η υπηρεσία που την εκδίδει. Αυτή εξάλλου ήταν και η γραπτή απάντηση που έλαβα από το Τμήμα περιβάλλοντος. Στην ερώτηση ποιος τελικά είναι ο υπεύθυνος δεν έλαβα απάντηση. Για την ακρίβεια η κ. Αρδαγγέλλου μου είπε κάτι για θολό θεσμικό πλαίσιο κλπ. Όταν επέμενα μου είπε πως θα ήταν καλό να απευθυνθώ στην Αρχαιολογική Υπηρεσία η οποία με βάση μια απόφαση του ΥΠΠΟ είναι υπεύθυνη για κάποιες περιβαλλοντικές κατασκευές. Αυτό φυσικά δεν ισχύει και αποδεικνύεται παρακάτω.

Η εμπλοκή της αρχαιολογικής υπηρεσίας

a.                       Στο σχετικό #51 της ΑΕΠΟ αναφέρεται  «…Με αρ πρωτ ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΥΝΜΤΕ ΚΜ/301400/26313/25089/23-09-2016 γνωμοδότηση της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων κλπ…το έργο του θέματος δεν εντάσσεται σε περιοχή χαρακτηρισμένη ως ιστορικός τόπος» από το ΥΠ.ΠΟ.Α και ούτε υπάρχουν εντός ή πλησίον αυτής κηρυγμένα νεώτερα μνημεία ..Επομένως δεν υφίσταται αντικείμενο αρμοδιότητός της…»

b.                       Υπάρχουν όμως και οι #54,#57,#64 και #66 σχετικές στις οποίες ενώ το ΑΤΕΕ μπορεί εύκολα να έχει πρόσβαση για ένα απλό πολίτη απαιτείται επίπονη προσπάθεια για την προμήθειά τους.

c.                                        Βεβαίως στο #71 σχετικό ΥΠΠΟΑ/ΓΠΑΚ/ΕΦΑΗΜΑ/114924/72419/1248/03-04-2017 έγγραφο η ΕΦΑ Ημαθίας ενημερώνει τον Δήμο Βεροίας σχετικά με την εκπόνηση μελέτης για την προστασία του αρχαίου τοίχους στην περιοχή της υπό κατασκευή Γέφυρας Τριποτάμου με κοινοποίηση στη ΔΙΠΕΧΩ.

d.                       Στο #83, αναφέρεται .η  «..με αρ πρωτ ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΥΝΜΤΕΚΜ/228139/21480/1587/22-06-2017 γνωμοδότηση» κλπ..και επαναλαμβάνει την μη ύπαρξη αντικειμένου της ΕΦΑ Ημαθίας στο συγκεκριμένο έργο.

2.                        Όμως στη #90 επανέρχεται αναφέροντας «Τη με αριθμ. πρωτ.ΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/252992/164154/6984/2443/04-08-2017 γνωμοδότηση του ΥΠ.ΠΟ.Α., με κοινοποίηση στην Υπηρεσία μας, σχετικά με την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου του θέματος με την επιβολή πρόσθετων όρων οι οποίοι και θα ενσωματωθούν στην ΑΕΠΟ (αριθμ. πρωτ. ΔΙΠΕΧΩΣ/ΚΜ 5720/16-08-2017)». Στο σώμα του κειμένου αναφέρεται « 8.22 Να καλυφθούν με  φυτεύσεις τα τμήματα των πρανών στα οποία εφαρμόσθηκαν αντιστηρίξεις με αγκύρια και επένδυση από εκτοξευόμενο σκυρόδεμα. Τα τελικά σχέδια των φυτεύσεων να περιληφθούν στην μελέτη διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου του Αρχαίου Τείχους (σχετ. 90).» Ορίζεται δηλαδή η αρχαιολογική υπηρεσία μελετητής τμήματος των έργων περιβαλλοντικής αποκαταστάσεως.

3.                        Στο σώμα του κειμένου Β4. Σελ 10 αναφέρεται: «Κατά την διάρκεια των χωματουργικών εργασιών εκσκαφής θελεμίων κοντά στο ακρόβαθρο Α2, στο Ο.Τ. 275, επί της οδού Λυκούργου, αποκαλύφθηκε τμήμα του ρωμαϊκού αρχαίου τείχους της πόλης. Η αποκάλυψη του τείχους δημιούργησε νέα δεδομένα ως προς την ευστάθεια του πρανούς και κρίθηκε αναγκαία η σύνταξη μελέτης αντιστήριξής του λαμβάνοντας υπόψη τη νέα δημιουργηθείσα κατάσταση. Για  το  λόγο  αυτό  συντάχθηκε  νέα  συμπληρωματική  μελέτη  αντιστήριξης  πρανών  και διαμόρφωσης της κοίτης του Τριποτάμου, η οποία και εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Βέροιας με την 145/2012 απόφασή του. Η Γενική Διεύθυνση Αναστυλώσεως αρχαίων μνημείων με το υπ' αριθμό πρωτ. ΥΠΠΟ/ΔΑΑΜ/981/72109 έγγραφο της ενέκρινε την εφαρμογή της μελέτης στήριξης (αναστύλωσης) του αρχαίου τείχους.» Όπου γίνεται πλέον σαφές το αίτιο της εμπλοκής της αρχαιολογικής υπηρεσίας στην σύνταξη τμημάτων της μελέτης του έργου.

Η αξιολόγηση της καταστάσεως

Με τα παραπάνω αποδεικνύεται πως για κάποιο τμήμα των περιβαλλοντικών εργασιών δηλαδή την φύτευση μια επιφάνειας 300 έως 400 m²η αρχαιολογική υπηρεσία είχε και έχει λόγο. Η περιοχή αυτή απέχει 30 μέτρα από το σημείο της ανασκαφής σε κάτοψη και 15μέτρα σε ύψος.  Η έκβαση λοιπόν των εργασιών αυτών είναι ανεξάρτητη από την εύρεση ή όχι αρχαιοτήτων στις περιορισμένες πλέον εκσκαφές/ανασκαφές που πρόκειται να γίνουν κατά την δεύτερη σύμβαση. Η μελέτη φύτευσης (8.20) θα μπορούσε να είχε γίνει ήδη από τις αρχές του 2018 τουλάχιστον. Από την άλλη η απαίτηση για καθαίρεση και ανακατασκευή των προσωρινών μεσοβάθρων πάνω στα οποία θα στηριζόταν το ικρίωμα ξυλοτύπου του ζυγώματος δεν είχαν καμιά σχέση με την αρχαιολογική υπηρεσία. Η μόνη καθαίρεση στην οποία θα μπορούσε να έχει λόγο είναι η καθαίρεση του Β2 και η επίλυση του προβλήματος αντιστήριξης του πρανούς για την οποία δεν υπήρχε και πάλι λόγος αναβολής και για την οποία η αρχαιολογική υπηρεσία όφειλε και μπορούσε να δώσει απλώς κάποιους τεχνικούς περιορισμούς όσον αφορά στα  μέγιστα των  κραδασμών εξ αιτίας των κρουστικών μέσων καθαίρεσης.

Ερωτήματα και ενδεχόμενα

Είναι δυνατόν η διεύθυνση που εκδίδει μια αδειοδότηση να είναι αποξενωμένη από την ευθύνη ή εξουσία της εφαρμογής της; Αν όχι γιατί αρνείται να αναλάβει την ευθύνη; Αν ναι που θα μπορούσα να απευθυνθώ αν όχι στο ΑΤΕΕ;

Σήμερα πλέον υπάρχει ένας σαφής κίνδυνος να αποκτήσουμε ένα ακόμη ημιτελές, πλην όμως σε κυκλοφορία έργο οδοποιίας. Το σενάριο είναι απλό και πολυπαιγμένο. Ο Δήμος ολοκληρώνει το ζύγωμα, το οποίο απ’ ότι φαίνεται δεν άρχισε καν να προκατασκευάζει, κάνει τα έργα προσβάσεως αφήνει ένα απαγορευτικό σήμα για τα μάτια του κόσμου, οι πολίτες αρχίζουν να χρησιμοποιούν την γέφυρα και κανείς πλέον δεν μπορεί να τους σταματήσει. Έτσι τα περιβαλλοντικά δεν γίνονται ποτέ. Οι αρχαιολόγοι με τη σειρά τους έχουν βγάλει φωτογραφίες έχουν κάνει ίσως και μια επιστημονική ανακοίνωση για το θέμα αλλά ως εκεί. Με κάποιον τρόπο και η τροχαία θα πεισθεί να φροντίσει για τη σήμανση νομιμοποιώντας την παρανομία.

Το αίτημα

Θεωρώντας ότι έχω δώσει μια πλήρη εικόνα μιας διοικητικής δυσλειτουργίας και ότι έχω περιγράψει επαρκώς μελλοντικές συνέπειές της, σας ζητώ να επιληφθείτε φροντίζοντας για την εφαρμογή του Νόμου, δεδομένου ότι το ΑΤΕΕ μπορεί να γνωρίζει ευκολότερα από μένα ποιος είναι ο υπεύθυνος για την εφαρμογή του.

Τέλος πιστεύω ότι το ΑΤΕΕ θα είναι η τελευταία υπηρεσία στην οποία απευθύνομαι και ότι σεις επιδεικνύοντας τον προσήκοντα επαγγελματισμό θα δώσετε λύση στο πρόβλημα.