Το ιστορικό της ενασχόλησης δύο πολιτών με τα πεζοδρόμια της πόλης τους. (ενημέρωση)

Ο Γιάννης Καρατσιώλης και ο Νίκος Β. Χατζηευστρατίου είναι κάτοικοι της Βέροιας. Ο πρώτος συνταξιούχος της ΔΕΗ και πολίτης που ενδιαφέρεται για τα κοινά μέσω αρθρογραφίας στον τοπικό τύπο της πόλης και ο δεύτερος πολιτικός Μηχανικός που ενδιαφέρεται συχνά για τα τεχνικά έργα που εκτελούνται στην πόλη της Βέροιας με συχνή παρουσία στην κοινωνική ζωή της πόλης με αρθρογραφία του στον τοπικό τύπο, το προσωπικό του blog και άλλες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.

Η ανακατασκευή των πεζοδρομίων του κέντρου της Βέροιας έγινε μέσω του έργου ¨Ολοκληρωμένες επεμβάσεις αστικού Τοπίου στην πόλη της Βέροιας». Το έργο, που εξακολουθεί να εκτελείται και σήμερα, δεν περιέχει μόνον κατασκευές πεζοδρομίων αλλά και διαμορφώσεις χώρων πρασίνου, πλατειών και αναδείξεις ιστορικών ναών. Τα πεζοδρόμια και ειδικά οι διάδρομοι κυκλοφορίας συμπολιτών με προβλήματα οράσεως αποτελούν μικρό μέρος του. Σήμερα έχουν ολοκληρωθεί οι κατασκευές των πεζοδρομίων και αρκετών χώρων πρασίνου και η γενικότερη αίσθηση είναι πως έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο μέρους του.  Το έργο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2012 και μελετητές του ήταν η καθηγήτρια Μαρία Ανανιάδου-Τζημοπούλου μαζί με ευάριθμη ομάδα επιστημόνων μελετητών. 

Πριν έναν μήνα και κάτι οι παραπάνω πολίτες, μετά από τυχαία τους συνάντηση, αποφάσισαν να συνεργασθούν προκειμένου να αναδείξουν ένα σημαντικό πρόβλημα που είχε εντοπίσει ο πρώτος από αυτούς: Το ότι οι πλάκες διευθύνσεως των διαδρόμων τυφλών στην πόλη  είναι επικίνδυνες όχι μόνον για τους κατ’ εξοχήν χρήστες τους αλλά και για τους υπόλοιπους πολίτες. Ο πρώτος ανακοίνωσε μάλιστα ότι θα δημοσιεύσει στην εφημερίδα ΒΕΡΟΙΑ άρθρο του με το οποίο θα καλεί τους ταγούς της πόλης να αντικαταστήσουν τις αντικανονικές πλάκες.  Ο δεύτερος του ζήτησε να περιμένει μέχρι να κάνει μια έρευνα στους Νόμους και τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά την διάρκεια της μελέτης και της κατασκευής του έργου. 

Η έρευνα απέδωσε τα εξής.

 Για τους διαδρόμους των προσώπων με προβλήματα όρασης ισχύει από το 2009 η  52907 υπουργική απόφαση/ΦΕΚ2621/31-12-09. Αντίγραφο συνάπτεται ως στοιχείο 1. Η 52907 ορίζει οκτώ τύπους πλακών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή διαδρόμων τυφλών.

Ομάδα 1.       Δύο τύποι (διαστάσεων 300Χ300 (mm x mm) και 400 Χ 400  (mm x mm)) για πλάκες κατεύθυνσης

Ομάδα 2.       Δύο τύπους (διαστάσεων 300Χ300 (mm x mm) και 300 Χ 400  (mm x mm)) για πλάκες σημάνσεως κινδύνου

Ομάδα 3.       Δύο τύποι (διαστάσεων 300Χ300 (mm x mm) και 400 Χ 400  (mm x mm)) για αλλαγή κατεύθυνσης

Ομάδα 4.       Δύο τύποι (διαστάσεων 300Χ300 (mm x mm) και 400 Χ 400  (mm x mm)) για πλάκες εξυπηρέτησης, δηλαδή αρχή νέας λειτουργίας, όπως πχ μια διαβάσεως πεζών. 

Στο έργο χρησιμοποιήθηκαν οι δύο τελευταίες ομάδες πλακιδίων. (3 και 4). Αντί της πρώτης χρησιμοποιήθηκαν άλλες μη περιλαμβανόμενες στην ΥΑ με ισχυρό ανάγλυφο, επικίνδυνες ως εκ τούτου και εν πάση περιπτώσει παράνομες. Το ίδιο συνέβη και με την δεύτερη ομάδα. Εδώ αντί των προδιαγεγραμμένων χρησιμοποιήθηκαν παρομοίου μεν αναγλύφου, αλλά διαστάσεων 400 Χ 400.  Η καθοριστική λεπτομέρεια είναι πως αυτές είναι οι περισσότερες. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό και με το δεδομένο  ότι  χρησιμοποιήθηκε  η μεγάλη τους εκδοχή (400Χ400) ο αριθμός των τεμαχίων ανέρχεται στα 15.000  (6000 μέτρα διαδρόμων Χ 2,5 τεμάχια/μέτρο= 15.000 τεμάχια). Οι σωστές πλάκες κατευθύνσεως εφηρμόσθησαν μόνον σ’ ένα πεζοδρόμιο μήκους 15 έως 20 μέτρα στην περιοχή της αφετηρίας των αστικών λεωφορείων της πόλεως της Βέροιας (Τρεμπεσίνας και Βενιζέλου). Οι πλάκες που έχουν τοποθετηθεί φαίνονται στις φωτογραφίες που συνιστούν τα στοιχεία 7 και 8.  Στο στοιχείο 9 φαίνονται οι ορθές.

Αυτά υπάρχουν εδώ. Μια προηγούμενη δηλαδή ανάρτηση αυτό το blog.

Το επόμενο ερώτημα ήταν αν αυτή η επιλογή ήταν λάθος της μελετητικής ομάδας ή λάθος κατασκευαστών και επιβλεπόντων.

Η μελέτη του έργου των αστικών αναπλάσεων της Βέροιας στις αρχές του 2012 είχε κυκλοφορήσει σε ηλεκτρονική μορφή σε πολλούς ΗΥ της πόλης. Εξάλλου η ίδια η Δημοτική Αρχή είχε, ορθώς, ενθαρρύνει την διάδοση των σχεδίων. Η ηλεκτρονική αντιγραφή σ’ αντίθεση με τις φωτοτυπίες είναι δωρεάν. Έτσι μετά από έρευνα στα διάφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά αρχεία που συνιστούσαν την μελέτη, και συγκεκριμένα αυτό με τίτλο  62_ver_10_bfasi_KAT_LEPT_DR_D.dwg βρέθηκαν σχεδιασμένες οι επιλογές της μελετητικής ομάδας. Αυτές ήσαν οι πλάκες διαστάσεων 400Χ 400 για την κατεύθυνση,  την αλλαγή κατεύθυνσης και την εξυπηρέτηση και 300 Χ 400 για τον κίνδυνο. Δεν υπήρχε λοιπόν κανένα λάθος από πλευράς μελετητών. 

Περιγραφή της λειτουργίας της αγοράς και χρήσης δομικών υλικών

Οι πολίτες δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν τι συνέβη και προκλήθηκε αυτό το λάθος. Μπορούν όμως να παραθέσουν την περιγραφή της αγοραίας πρακτικής σε σχέση με την χρήση των πρώτων υλών στα δομικά και οικοδομικά έργα.

Κατ’ αρχήν όταν ένας παραγωγός βρεθεί με μια μεγάλη ποσότητα έτοιμων προϊόντων τα οποία δεν μπορεί να διαθέσει λόγω τεχνολογικής απαξίωσης τότε απλά ρίχνει την τιμή τους. Στην συγκεκριμένη περίπτωση αυτές οι πλάκες μάλλον υπήρχαν όταν τις απαξίωσε η υπουργική απόφαση η οποία μετρούσε μόλις τρία χρόνια σε ισχύ όταν υπογράφτηκε η σύμβαση του έργου των αστικών Αναπλάσεων του Δήμου Βεροίας. Εικάζεται ότι μάλλον οι παραγωγοί θα ήθελαν να ξεφορτώσουν τις αποθήκες τους έστω και με ζημία τους.

Όταν το έργο είναι ιδιωτικό ο χρήστης κάνει σταθμίσεις. Βλέπει τι κερδίζει λόγω της χαμηλής τιμής και τι χάνει λόγω της υποβαθμισμένης (πλέον) ποιότητας και κάνει τις επιλογές του. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο αυτό γινόταν μέχρι και για τις αντοχές ενός οικοδομικού έργου και της ασφάλειάς του γενικότερα. Ο παρελθοντικός χρόνος οφείλεται στο ότι σήμερα δεν κατασκευάζεται πλέον τίποτε.

Στα Δημόσια έργα είναι διαφορετικά. Εκεί ο εργολάβος που θα καρπωθεί τμήμα της ωφέλειας, χρησιμοποιεί άλλες μεθόδους. Αυτές μπορεί να είναι η πειθώς, η φορτικότητα ή ακόμη και η εξαγορά.  Ως πειθώς μπορεί να είναι και η χρήση επιχειρημάτων όπως ότι θα καθυστερήσει το έργο λόγω ανεπάρκειας του σωστού υλικού ή ότι αυτός θα δεχόταν να κάνει ως αντιπαροχή κάποια πράγματα που δεν ήταν την μελέτη κλπ.  Όπως όμως κι αν έχει το πράγμα τα δύο μέρη (εργολάβος και υπηρεσία) ξεκινώντας μια παρόμοια συζήτηση έχουν αυτόματα εισέλθει σε σκοτεινές ατραπούς.

Η ιεραρχία

Η επόμενη κίνηση των πολιτών ήταν να βρουν ποιοι ήσαν οι συντελεστές της επίβλεψης του έργου δεδομένου ότι ο εργολάβος ήταν γνωστός: Μια εταιρεία υπό την επωνυμία «ΚΑΣΤΩΡ». Στοιχεία που μπόρεσαν να βρεθούν από την έρευνα στο διαδίκτυο είναι ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε. Έδρα: Σωκράτους 111, 413 36 Λάρισα Τηλ.: 2410 554 313 Fax : 2410 554 314. Χωρίς την δυνατότητα επαλήθευσης, βέβαια. 

Τα ονόματα που θα παρατεθούν δεν βρέθηκαν μέσω μιας τυπικής αιτήσεως προς την υπηρεσία αλλά από αξιοποίηση πληροφοριών που υπάρχουν διαχυμένες στην πόλη και το διαδίκτυο. Έτσι λοιπόν

Αυτοί που είναι πιο κοντά σ΄ ένα έργο είναι οι εργοδηγοί. Αν και δεν βάζουν πουθενά την υπογραφή τους, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην επίβλεψη τέτοιου είδους έργων δεδομένου ότι με απλή άσκηση επιμέλειας  μπορούν όχι μόνον να προβλέψουν λάθη στο πεδίο αλλά και να  διορθώσουν ή έστω να επισημάνουν και λάθη της μελέτης. Εδώ αυτός που φαινόταν στο έργο ήταν ο εργοδηγός Γρηγόριος (Άκης) Ζευγαρόπουλος.

Αμέσως πάνω απ’ αυτόν είναι οι επιβλέποντες μηχανικοί. Στο έργο υπήρχαν δύο ο αρχιτέκτων Μηχανικός Παναγιώτης Ζαχαρόπουλος και η Μηχανολόγος Μηχανικός Καλλιόπη (Πόπη) Σπυρίδου. Μεθ΄ού πολύ αυτή αντικαταστάθηκε από τον τεχνολόγο Δαληγκάρο Σωκράτη. Επίσης σε έγγραφα αναφέρεται και ως επιβλέπων ο ΤΕ πολιτικός Μηχανικός Συμεών Καραγαβριηλίδης

 

Οι επιβλέποντες ορίζονται με βάση το αρ 36 του 3669/2009 (Διοίκηση  του έργου  – Επίβλεψη – Υπερημερία  κυρίου του έργου) 

1.  Η παρακολούθηση,  ο έλεγχος και  η διοίκηση  των έργων  ασκούνται από την  αρμόδια  τεχνική υπηρεσία του φορέα  κατασκευής του έργου (διευθύνουσα  ή επιβλέπουσα  υπηρεσία),  η οποία  ορίζει τους  τεχνικούς υπαλλήλους που θα  ασχοληθούν ειδικότερα με  την επίβλεψη, προσδιορίζει τα  καθήκοντά  τους  όταν  είναι περισσότεροι από έναν, παρακολουθεί  το έργο τους και γενικά  προβαίνει  σε κάθε νόμιμη ενέργεια και ενεργεί ό,τι απαιτείται για την καλή και έγκαιρη  εκτέλεση των έργων. Εδώ διευθύνουσα  ή επιβλέπουσα υπηρεσία είναι η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Βεροίας

2. Η διευθύνουσα υπηρεσία ορίζει ως επιβλέποντες και βοηθούς αυτών για το έργο ή τμήματά  του ή είδη εργασιών τεχνικούς υπαλλήλους, που έχουν την αντίστοιχη δυνατότητα, ανάλογα  με τα στελέχη που διαθέτει, τις υπηρεσιακές ανάγκες και  την  αξιολόγηση του  έργου και του προσωπικού. Οι επιβλέποντες αποτελούν τους άμεσους βοηθούς  του  προϊστάμενου της  διευθύνουσας υπηρεσίας  στην άσκηση των καθηκόντων  της που σχετίζονται με το έργο, όπως αυτά  ορίζονται στις  επί μέρους διατάξεις του παρόντος Κώδικα. Δεν αποκλείεται η άσκηση της επίβλεψης από τον προϊστάμενο της διευθύνουσας  υπηρεσίας. Εδώ προϊστάμενος της τεχνικής Υπηρεσίας είναι ο Μηχανολόγος Στέφανος Βουτσιλάς και για μια μικρή περίοδο μέσα στο 2012 ήταν ο πολιτικός Μηχανικός Μάρκος Κακοδήμος. Δεν είναι σαφές στους πολίτες αν ο τελευταίος άσκησε ποτέ καθήκοντα ενόσω το έργο των αστικών αναπλάσεων ήταν σε εξέλιξη. Αναφέρεται πάντως το όνομά του και οι αρμοδιότητές του διότι στην από 29/3/12 απόφαση Δημάρχου Βεροίας 

 

….3. Στα  καθήκοντα των  επιβλεπόντων περιλαμβάνονται  η παρακολούθηση και  ο έλεγχος της  ποιότητας και ποσότητας των εργασιών  και γενικά  η τήρηση  των όρων της  σύμβασης από τον  ανάδοχο.  Οι βοηθοί  των επιβλεπόντων  ασκούν  τα  καθήκοντα που τους  ανατίθενται  και έχουν ανάλογες ευθύνες…. (πρόκειται για τους προαναφερόμενους ως εργοδηγούς)

….8. Η διευθύνουσα  υπηρεσία κατά τη διάρκεια  της κατασκευής  του έργου συντάσσει  και στέλνει στην προϊσταμένη αρχή κάθε δίμηνο συνοπτικές εκθέσεις για την πορεία  του  έργου  και τα  σημαντικά  προβλήματα  που σχετίζονται με την κατασκευή του…. (εδώ προϊσταμένη αρχή είναι το Δημοτικό Συμβούλιο) 

Στο έργο είχαν συμμετοχή και η προϊσταμένη του Τεχνικού Τμήματος  πολιτικός Μηχανικός Μαρία Τριχοπούλου η οποία είχε την ευθύνη του ελέγχου των ΠΠΑΕ (Πρωτόκολλα παραλαβής αφανών εργασιών) του ελέγχου των επιμετρήσεων  και της υπογραφής των λογαριασμών τους οποίους θεωρεί ο προϊστάμενος της Διευθύνουσας υπηρεσίας.

Τέλος από την περιφέρεια και ειδικά για το έργο των αστικών αναπλάσεων αποσπάστηκε από την ΜΟΔ (Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών) Προγραμμάτων ο πολιτικός Μηχανικός Ευστάθιος Τζωρτζίνης με την αποστολή την επίλυση προβλημάτων γραφειοκρατικής εμπλοκής ο οποίος όμως δεν είχε υπογραφή (ευθύνες)

Η αποτίμηση της ζημίας

Μια πρώτη προσπάθεια αποτιμήσεως της ζημιάς που θα υποστεί ο Δήμος Βεροίας αλλάζοντας της πλάκες κατεύθυνσης των διαδρόμων τυφλών γίνεται μέσω της μελέτης του τιμολογίου του έργου το οποίο υπήρχε στον ηλεκτρονικό φάκελο της μελέτης. Οι επιστρώσεις διαδρόμων τυφλών έχουν από το τιμολόγιο τιμή μονάδος 22 €/m². Οι πλάκες που οφείλουν να ξηλωθούν έχουν εμβαδό 2500 m². (Συνολικά είναι 2700 m² αλλά μέρος τους είναι οι πλακοστρώσεις κινδύνου και η περιοχή της αφετηρίας των αστικών κλπ)  Η ζημιά δηλαδή ανέρχεται στα  Ο συντελεστής 0,49 προέρχεται από την έκπτωση 51% που δόθηκε για το έργο. Βεβαίως υπάρχει και η καθαίρεση και απομάκρυνση και ανακύκλωση προϊόντων εκσκαφής. Γι΄αυτό υπάρχουν δύο άρθρα. Το πρώτο με περιγραφή «Καθαίρεση μεμονωμένων στοιχείων κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα, με εφαρμογή συνήθων Μεθόδων καθαίρεσης» και κόστος 92,6 €/m³ και το δεύτερο με περιγραφή  «Καθαίρεση αόπλων η ελαφρά οπλισμένων σκυροδεμάτων» με κόστος 12,20 €/m³. Μάλλον πρόκειται για το πρώτο άρθρο. Έτσι κάθε m² πλακών που θα καθαιρεθούν αντιστοιχεί σε 0,06 m³ άρα το κόστος καθαίρεσης γίνεται . Συνολικά πρόκειται για ζημιά 28950+6806,1=35756,1 € χωρίς επιβαρύνσεις ΦΠΑ. 

Αφού διαπιστώθηκαν όλα τα παραπάνω οι πολίτες έστειλαν εξώδικο πρόσκληση προς τον Δήμαρχο Βεροίας καθώς και τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών με την οποία τους ζητούσαν την αποκατάσταση των αντιλειτουργικών και παρανόμων πλακών. Αυτό έγινε την 9 Ιουλίου 2015. Παράλληλα ο πρώτος των μηνυτών δημοσίευσε άρθρο του στην Εφημερίδα ΒΕΡΟΙΑ. Το αρμόδιο τμήμα του Δήμου Βεροίας δεν απήντησε ακόμη. Γι΄αυτό οι δύο πολίτες νευρίασαν και κατέθεσαν όλα τα παραπάνω υπό μορφήν αναφοράς στον εισαγγελέα. 

Ενημέρωση 08 08 15

Επειδή αναγνώστης ζήτησε φωτογραφία των σωστών πλακών αναρτάται φωτογραφία που έχει και σωστές και λάθος πλάκες. Πρόκειται για συμβολή διαδρόμων στην αφετηρία των Αστικών Βεροίας.

Οι σωστές (δεξιά) και οι λάθος πλάκες (αριστερά)