Ηγέτες, του Αλέξη Παπαχελά (συνέντευξη του Κ. Δεσποτόπουλου)

Ότι πρέπει για μια πόλη η οποία τα τελευταία 30 χρόνιε είχε για τα 19 δημάρχους της μέσης εκπαίδευσης. Φυσικά τα πρότυπα (Ελληνιστί στάνταρτς) που θέτει ο σεβάσμιος ακαδημαϊκός, (και ο γηραιότερος εν ζωή πρώην υπουργός στην Ελλάδα από την εποχή της Μεταπολίτευσης). είναι κλάσεις υψηλότερα. Ίσως γιατί αυτός είχε μάθει αλλιώς.

Το θέμα με μας τους Βερροιώτες είναι να αρχίσουμε να μαθαίνουμε να επιλέγουμε ηγέτες. Σίγουρα είναι κάτι δύσκολο. Η δυσκολία δεν πηγάζει μόνον από τις, ούτως ή άλλως, λειψές  μας γνώσεις πάνω στην πολιτική αγωγή, αλλά κυρίως από την στάση μας απέναντι στους ηγέτες. Γινόμαστε φτηνιάριδες πελάτες στο πιτς φυτίλι. Κάτι σαν τους καταναλωτές υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας που για μια δωρεάν συσκευή χάνουν πολλαπλάσιες εκπτώσεις στον ίδιο τον λογαριασμό.

Δηλαδή όχι μόνον βλέπουμε τον σημερινό και τον αυριανό ηγέτη της μικρής μας πόλης σαν τον συνομιλητή που θα μας βολέψει μικροϋποθέσεις μας συχνά μικροπαραβατικές αλλά ακόμη δεν βρίσκουμε καν το θάρρος να του υποδείξουμε τα σωστά ή τα λάθη τους.  Όχι μόνον φτηνιάριδες αλλά και χέστηδες ήγουν.
http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=185521

Την περασμένη Δευτέρα είχαμε την τύχη να έχουμε μαζί μας τον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, τον δάσκαλο και σοφό αυτόν άνθρωπο στην εκδήλωση που έκανε η «Κ» για τη νέα της σειρά με τίτλο «Ηγέτες». Έχει νόημα νομίζω στη συγκυρία που βρισκόμαστε να διαβάσουν και όσοι δεν άκουσαν Δεσποτόπουλο για να βγούμε λίγο από τη μιζέρια και τη φτώχεια όσων βλέπουμε γύρω μας:

«Η έννοια ηγέτης ενδιαφέρει κατ’ εξοχήν στη συνάρτησή της με την πολιτική κοινωνία, που χαρακτηρίζεται από τον Αριστοτέλη ως “κυριώτατη πασών και πάσας περιέχουσα τας άλλας”. Θέμα της ομιλίας μου λοιπόν εύλογα είναι όχι γενικά ο ηγέτης, αλλά ο πολιτικός ηγέτης. Και συμβαίνει ο ύπατος φιλόσοφος Πλάτων να έχει πραγματευθεί το θέμα πολιτικός ηγέτης με τρόπο κλασικό. Θα ήταν αυθάδεια, αν αγνοούσαμε τη διδασκαλία του.

Απαιτεί ο Πλάτων να είναι ο πολιτικός ηγέτης προικισμένος από τη φύση του με τα εξής χαρίσματα: “μνήμων, ευμαθής, μεγαλοπρεπής, εύχαρις, φίλος τε και συγγενής αληθείας, δικαιοσύνης, ανδρείας, σωφροσύνης”, αλλά και τονίζει ότι εκτός από τον έξοχο αυτό φυσικό σε χαρίσματα προικισμό χρειάζεται και παιδεία εξαίρετη και πολύχρονη στα μαθηματικά πρώτα και στη φιλοσοφία ύστερα, όπου και δοκιμάζονται οι πνευματικές του ικανότητες· μάλιστα επί πλέον χρειάζεται και πρακτική εμπειρία, προς αποκτητέα με συμμετοχή στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας βοηθητικά, υπό την καθοδήγηση των πρεσβυτέρων του ήδη πολιτικών ηγετών, όπου επίσης και δοκιμάζεται ως προς τις πρακτικές του ικανότητες.

Εξάλλου, επιζητεί ο Πλάτων από τον πολιτικό ηγέτη να έχει τη συναίσθηση, ότι αποτελεί εκπλήρωση αναγκαίου καθήκοντος η άσκηση της πολιτικής εξουσίας, χάριν της “πόλεως” και όχι τυχόν ικανοποίηση προσωπικής απλώς φιλοδοξίας· και προ πάντων θεσπίζει να είναι η άσκηση της πολιτικής εξουσίας όχι ατομική, αλλά συλλογική, και να μετέχουν εκ περιτροπής σ’ αυτήν οι άξιοι πολιτικοί ηγέτες. Και αυτό, γιατί πιστεύει ότι “ουδεμία φύσις ανθρωπεία ικανή τα ανθρώπεια διακυβερνώσα αυτοκράτωρ πάντα μη ουχ υβρέως τε και υπερηφανίας εμπλήσθαι”.

Η περιγραφή από τον Πλάτωνα του ιδεώδους πολιτικού ηγέτη μας παρέχει κριτήρια για την αξιολόγηση των σημερινών ηγετών.

Είπατε και άλλοτε πρέπει σήμερα ο πολιτικός ηγέτης να έχει ευμάθεια, δηλαδή να έχει διορατικότητα για το εφικτό και για το δέον στο παρόν και στο άμεσο τουλάχιστον μέλλον, κάτι που χρειάζεται και παιδεία ευρύτατη, σε μια εποχή κατάμεστη από δυνατότητες και ανάγκες πρωτόφαντες, από δυσεπίλυτα προβλήματα για την εξασφάλιση των όρων του ζην ή και του ευ ζην χιλιάδων ανθρώπων, ενώ ελλοχεύουν τεράστιοι κίνδυνοι όσο ποτέ άλλοτε.

Εκτός όμως από την πνευματική ρώμη, απαραίτητες είναι για τον πολιτικό ηγέτη και η ανδρεία και η σωφροσύνη ώστε να είναι απτόητος αντίκρυ σε κρίσιμες, δεινές περιστάσεις, αλλά και να μην παρασύρεται σε υπέρβαση των ορίων του εφικτού. Και πρώτιστα πρέπει να είναι αταλάντευτα δίκαιος, ώστε και αδέκαστος και τίμιος των δημοσίων αγαθών διαχειριστής. Αλλά και το χάρισμα “εύχαρις” ισχύει κάπως και σήμερα για τον πολιτικό ηγέτη, καθώς συμβάλλει ώστε να ενισχύει το κύρος του προς τον λαό, άρα και να παρέχει ευχέρεια επιβολής της πολιτικής του.

Ο Πλάτων ο ίδιος έχει επίγνωση, ότι σύμπτωση του συνόλου των προσόντων αυτών δεν είναι κάτι εύκολο, ελπίζει όμως ότι και δεν είναι απλώς ευχολόγιο και η προβολή τους: “Μη παντάπασιν ημάς ευχάς ειρηκέναι”.

Αν διερωτηθούμε για τους μεγάλους πολιτικούς της Νεωτέρας Ελλάδος, ποια και σε ποιο βαθμό είχαν από τα κατά Πλάτωνα προσόντα πολιτικού ηγέτη, δικαιούμεθα πιστεύω να απαντήσουμε ως εξής:

Ο Καποδίστριας είχε όλα σχεδόν σε ικανό βαθμό. Αξίζει ο Κουμουνδούρος να εξαρθεί για την ανδρεία του και τη σωφροσύνη του, καθώς ήταν απτόητος πάντοτε αλλά προ πάντων καθώς ανεπηρέαστος από τη γύρω του αλλοφροσύνη το 1881 ενέμεινε στην ορθή πολιτική του ειρήνης, περισωστική της Ελλάδος από επαίσχυντη περιπέτεια, όπως εκείνη του 1897 επί των διαδόχων του. Και είχε βεβαίως την προσήλωση προς τη δικαιοσύνη και ήταν και αδέκαστος και διαχειριστής έντιμος των δημόσιων αγαθών. Προικισμένος με τα περισσότερα των κατά Πλάτωνα προσόντων πολιτικού ηγέτη σε ικανό βαθμό ήταν και ο Χαρίλαος Τρικούπης, παναριστούχος του Α’ Γυμνασίου Αθηνών. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν κατ’ εξοχήν “ευμαθής”, με διορατικότητα ιδιαίτερα για τις υπαγορεύσεις των καιρών, καθώς και ανδρείας και σώφρων, αλλά και “εύχαρις”, ώστε και να προκαλεί τη μέχρι λατρείας αφοσίωση των οπαδών του, και βεβαίως ήταν επίσης τίμιος και αδέκαστος».

Αυτά για σήμερα από έναν άνθρωπο με πολύ ζωντανό μυαλό που κουβαλάει εμπειρία, αλλά και γνώση 102 ετών...

Σημείωση του Blogger: (και η εισαγωγή του blogger ήτανε)  Μη μου κουραστείτε αρχίζοντας να διαβάζεται Πλάτωνα και Αριστοτέλη. Δείτε την γειτονιά σας βρείτε μια λύση σε κάποιο πρόβλημα ή μια πρόταση για μια βελτίωση και κοινοποιήστε την. Επώνυμα, ευγενικά και καθαρά. Θα έχετε ήδη ξεκινήσει το δρόμο για την προσωπική σας ευτυχία. 
Δεν θα αποκτήσετε αυτόματα καλύτερο αμάξι ούτε θα βρείτε καινούργια/ο και ομορφότερη/ο γκόμενα/ο. Εξάλλου το αμάξι είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν έχετε που να το παρκάρετε την δε γκόμενα/ο δεν θα μπορείτε να την /τον πηδήξετε από το άγχος και την πίεση μιας σκυφτής ζωής.