Ο αξιέπαινος αντιδήμαρχος και οι καχύποπτοι συλλογισμοί του πολίτη

Αν ήμουν ένας καλοπροαίρετος υπήκοος αυτό το κείμενο θα ήταν μια ειλικρινής ευχαριστία προς τον σημερινό Αντιδήμαρχο επί της καθαριότητας. Ο κύριος Βασίλης Παπαδόπουλος επιδεικνύοντας ένα ευγενές και άμεσο ενδιαφέρον φρόντισε για την καθαριότητα των οχθών του Τριποτάμου στο ύψος του Κομνηνίου. Είμαι όμως ένας καχύποπτος πολίτης. Ως τέτοιος προσπάθησα να βγάλω συμπεράσματα και να δω το γεγονός σε προοπτική.  Ανακαλώντας  γεγονότα των τελευταίων πέντε εβδομάδων είδα πως δουλεύει η μηχανή που λέγεται Ελληνικό πολιτικό σύστημα, σε μια ενδεικτική μικρογραφία.

Το αντικείμενο

Πριν μερικές  Παρασκευές καταθέσαμε ο κύριος Γιάννης Ακριβόπουλος κι εγώ μια αίτηση στην Αντιδημαρχία καθαριότητας όπου αφού εκδηλώναμε την πρόθεσή μας να καθαρίσουμε μια μικρή περιοχή ζητούσαμε ένα φορτηγό του Δήμου να το φορτώσουμε με ότι σκουπίδι είχαμε μαζέψει. Αν αφήναμε την ντάνα στο ύπαιθρο τα σκουπίδια θα ξανασκόρπιζαν.

Την επόμενη Δευτέρα δέχθηκα την πρόσκληση του Αντιδημάρχου καθαριότητας ο οποίος μου είπε πως Κυριακάτικα δεν μπορεί να διαθέσει αυτοκίνητο διότι υπάρχουν κάτι συνδικαλιστικά δικαιώματα (έτσι το εξέλαβα μπορεί να κάνω και λάθος) του οδηγού, αλλά θα μπορούσε να διαθέσει το δικό του φορτηγό και να έρθει μαζί μας να μας βοηθήσει. Συμπλήρωσε όμως ότι δεν χρειάζεται εμείς να κουραζόμαστε. Αρκεί να του δείχνουμε που έχει σκουπίδια κι αυτός με το συνεργείο του Δήμου θα πηγαίνει να τα καθαρίζει, είπε, ακυρώνοντας την προσφορά του φορτηγού του και της σωματικής του εργασίας. 

Πέντε μέρες μετά  ο κύριος Ακριβόπουλος μαζί με τον αντιδήμαρχο επισκεφτήκαν την περιοχή των σκουπιδιών και ο Αντιδήμαρχος ζήτησε λίγο χρόνο για να στεγνώσει το έδαφος και να στείλει ανθρώπους και μηχανήματα για να φροντίσει το τοπίο.

Όταν το τοπίο στέγνωσε ο καλός αντιδήμαρχος έστειλε συνεργείο καθάρισε τον τόπο. 

Καλά ως εδώ; Όχι βέβαια. 

Ας τα πάρουμε ένα ένα. Ο αιρετός σταμάτησε μια πρωτοβουλία πολιτών. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να μην καρποφορούσε οπότε ούτε γάτα ούτε ζημιά, αλλά μπορεί και να καρποφορούσε οπότε τι το καλύτερο για την περιοχή σε πρώτη φάση και τι το εφιαλτικότερο για τον αντιδήμαρχο αργότερα. Κάποιοι πολίτες θα έλυναν το πρόβλημα χωρίς την παρέμβασήτου και αυτόματα και δεν θα τον είχαν ανάγκη και θα αποκτούσαν ένα ισχυρόδικαίωμα να τον κριτικάρουν. Χώρια που δεν θα υπήρχε πια λόγος να προσλάβει έκτακτους γι αυτό δημιουργώντας ένα ωφέλιμο πλέγμα υποχρεώσεων γύρω του. Με την κίνησή του αυτή ο αιρετός παραμένει η πηγή της λύσης του προβλήματος. Αυτό αυτόματα του δίνει την δυνατότητα να μιλά από θέση ισχύος στον πολίτη που θα διαμαρτύρεται ή έστω θα ζητά. Στην περίπτωσή μας καθαρότερες όχθες. 

Τέλος ο Αντιδήμαρχος εκών ή άκων (φοβάμαι εκών) διαιωνίζει το πρόβλημα. Πολίτες που συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή είναι απίθανο να εμφανίσουν αντικοινωνική συμπεριφορά. (Εξ ορισμού θα έλεγα). Στην περίπτωσή μας πολίτες που συμμετείχαν σε μια ομάδα καθαριότητας ποτέ μα ποτέ δεν θα βρώμιζαν. Πολίτες που βλέπουν ένα συνεργείο του Δήμου να καθαρίζει προσπερνώντας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να βρωμίζουν.

Αυτή είναι η μικρή εικόνα. Η λεπτομέρεια. Ας δούμε τώρα και το γενικό πλάνο.

Το όλον

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου βλέπω πολιτικούς να εμφανίζονται «επί τόπου» του προβλήματος και να δίνουν υποσχέσεις λύσεων. Όσο για το ποιο ήταν το πρόβλημα δεν θέλει και πολύ ανάλυση: Τα πάντα. Οι τύποι είχαν καταλήξει οι χειρότεροι δυνάστες που γνώρισε ποτέ αυτός ο τόπος. Φυσικά χειρότεροι και από τους Οθωμανούς. Ο ιδιότυπος ολοκληρωτισμός που επέβαλαν μας έφερε εδώ που είμαστε. 

Η ρίζα του κακού; Δεν μπορώ να πως ακριβώς. Ίσως ένα συνταγματικό οικοδόμημα που έκανε μια βουλή χωρίς καθορισμένους ρόλους και με όλους τους ρόλους ταυτόχρονα. (Τρεις εξουσίες σε μία, μιλώντας με συνταγματικούς όρους). Ίσως γιατί τον εικοστό αιώνα είχαμε διπλάσιο χρόνο σε εμπόλεμη κατάσταση απ’ ότι οποιοδήποτε άλλο Ευρωπαϊκό κράτος. Ίσως γιατί φωτισμένοι πολιτικοί άνδρες δεν μπόρεσαν να το χειριστούν γιατί έπρεπε πριν απ’ όλα να λύσουν το πρόβλημα μιας ξενόδουλης μοναρχίας; Πάντως το πολιτικό σύστημα μονίμως ξεδιπλωνόταν και ακόμη ξεδιπλώνεται σαν Ελβετικός σουγιάς έτοιμο να κάνει τα πάντα και τα κάνει πάντα θάλασσα. 

Δείτε τον συμπαθή αντιδήμαρχο. Σε οποιοδήποτε Ευρωπαϊκό Κράτος δεν υπάρχει καν σαν θεσμός. Άκου κει Αντιδήμαρχος ποιότητας ζωής επί θεμάτων καθαριότητας αλλά χωρίς την αρμοδιότητα να μεταφέρει σκουπίδια εκτός του Νομού. Οπουδήποτε αλλού την δουλειά αυτήν την κάνει μια υπηρεσία με συγκεκριμένες ευθύνες και εξουσίες. Οι λειτουργοί δίνουν λόγο στον προϊστάμενό τους και αν κάνουν καμιά στραβοτιμονιά πάνε κατ’ ευθείαν στη δικαιοσύνη. Αυτός ο τραγέλαφος συμβαίνει οπουδήποτε στην κρατική μας μηχανή.

Μια μικρή και μια μεγάλη πρόταση

Σήμερα ζούμε μια κατάσταση όμοια με αυτήν που ζήσαμε το ’74. Έχουμε ζήσει απ’ ότι ξέρω κι άλλες παρόμοιες αλλά εγώ αυτήν θυμάμαι.  Τότε πάλι είχαμε την δυνατότητα να κάνουμε ένα καινούργιο σύνταγμα και μια νέα αρχή. Αρκεσθήκαμε να ξεφορτωθούμε τους Γκλύξμπουργκ, τίποτε παραπάνω. Σήμερα πρέπει να αρχίσουμε ναθεωρούμε σαν βασικό πρόβλημα ένα νέο σύνταγμα, μια αναμόρφωση των θεσμών, αν θέλουμε να περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας στη χώρα μας μαζί μας με τα παιδιά μας. Αλλιώς η ξενιτιά θα καταθλίβει και αυτούς που θα φύγουν και αυτούς που θα μείνουν.

Κι αν αυτά είναι λίγο μακρινά από την καθημερινότητα μας σε τοπικό επίπεδο μπορούμε να κάνουμε κάτι πιο απλά και θα έλεγα ευχάριστο. Ας οργανώσουμε μικρές εθελοντικές δράσεις. Ο κύριος Ακριβόπουλος σας περιμένει στο μαγαζί του στην οδό Βενιζέλου πουλώντας τσάντες. Προσεγγίστε τον. Θέλουμε και παρέα.

Και ένας εγκάρδιος χαιρετισμός

Όσο για τον Αντιδήμαρχο αν η συγκεκριμένη οπτική τον ενοχλεί και θέλει οπωσδήποτε πολίτες να του ζητούν να καθαρίσει τον τόπο, του αφιερώνω μερικές εικόνες δίπλα από την πεζογέφυρα της οδού Θερμοπυλών.