Τα ΚΑΡΤΕΛ στη χώρα της κ. Μπακογιάννη

 

Την 30 Οκτωβρίου 2025 ο φίλος και γείτονας Χάρης Καφτεράνης ανέβασε ένα video, κάτι σαν podcast όπου έκανε εύστοχες παρατηρήσεις και διαπιστώσεις προβλημάτων και ταυτόχρονα σχετικά άστοχες προτάσεις για την επίλυσή τους. Το videoείναι ανηρτημένο στο YouTubeόπου και ανάρτησα σχόλιο. Βέβαια το σχόλιο γράφτηκε βιαστικά και το κείμενο που προέκυψε είναι ασαφές έως αλλοπρόσαλλο. Έτσι θεώρησα υποχρέωσή μου να το ξαναγράψω με ήρεμη ψυχική διάθεση και χωρίς βιασύνη. Πιστεύω ότι προέκυψε κάτι σαφές και εύληπτο. 

Το podcast αφορά στην δημιουργία καρτέλ τεσσάρων τραπεζών οι οποίες στηρίχθηκαν κατά την αιχμή της κρίσης από χρήματα που δανείστηκε το Ελληνικό κράτος, (στα 200 δις € υπολογίζονται) και οι οποίες σήμερα δίνουν μικρά επιτόκια καταθέσεων (γύρω στο 0,5% λένε) και δανείζουν με πανύψηλο επιτόκιο χορηγήσεων.

Ο ισχυρισμός που δεν έχω λόγο να αμφισβητώ το εκτιμά στα 14%) Πρόκειται για μια απάνθρωπη και αντιαναπτυξιακή επιλογή που αυτήν την χρονική περίοδο δημιουργεί υψηλά κέρδη για τις τράπεζες. Την κατάσταση την ανέχεται η πολιτική τάξη της χώρας, κάτι λογικό δεδομένου ότι αποτελεί μια θεραπαινίδα της ντόπιας ολιγαρχίας (ακούγεται εντελώς κομμουνιστικό και θυμώνω). Για του λόγου το αληθές διαβάστε τις πρόσφατες δηλώσεις της κ. Μπακογιάννη. Δεν σχετίζονται με Τράπεζες αλλά σχετίζονται αν όχι με εγκληματικές νοοτροπίες τουλάχιστον με περιφρόνηση νόμων και θεσμών. 

Η πρόταση του φίλου Χάρη ήταν απλή. Απλοϊκή όπως θα φανεί παρακάτω. Να δημιουργηθεί ένα κρατικό τραπεζικό ίδρυμα με αρχικό κεφάλαιο αυτά που χρωστούν  οι τράπεζες στο κράτος και αυτό να δίνει επιτόκιο 4% στους καταθέτες και να δανείζει με επιτόκιο χορηγήσεων 8%.  Βγαίνει άκρη. Η διαφορά 8%-4% αρκεί για να καλύψει επισφάλειες (κίνδυνο να μην εισπραχθεί κάποιο δάνειο δλδ), προσωπικό και λοιπά λειτουργικά έξοδα και ένα λογικό κέρδος προς τον μοναδικό ή έστω κύριο μέτοχο που θα είναι το κράτος. Στο περιβάλλον όπου το επιτόκιο καταθέσεων είναι 0,5% και αυτό των χορηγήσεων 14% είναι προφανές ότι η τράπεζα αυτή θα γιγαντωθεί γρήγορα. Αυτό βέβαια είναι το τυράκι. Ας ψάξουμε και την φάκα.  Ένα Κρατικό, εν δυνάμει Λεβιάθαν ίδρυμα, που θα γίνει γίγαντας μέχρι να το καταλάβουμε, θα ανοίξει την όρεξη κάθε κυρίας Μπακογιάννη που με επιχειρήματα που δεν αντέχουν σε καμιά λογική θα ζητήσει περισσότερες χάρες για την ίδια και περισσότερους διορισμούς για τους καλούς της φίλους. Το κράτος πρέπει να διοικείται με ανθρωπιά άλλωστε. Ξέρουμε πως γίνεται. Το έχουμε ξαναδεί.   Έτσι θα "καταναλωθεί" ότι θετικό θα έχει επιτευχθεί σε κάποιον ορατό χρονικό ορίζοντα. Έχει ξανασυμβεί και θα συμβαίνει στον αιώνα ξανά και ξανά.

Υπάρχει τρόπος να σπάσει ένα καρτέλ; Μα με συγκεκριμένη τεχνική που δουλεύει πάντα με τρόπο οικονομικά προσιτό και κυρίως χωρίς να σέρνει πίσω του τον σιδηρού κανόνα της ολιγαρχίας. Η λύση προϋποθέτει τη λειτουργία μιας αρχής ανταγωνισμού με στόχο όχι μόνον την παρακολούθηση των τιμών και την επιβολή προστίμων αλλά και την δημιουργία μιας τράπεζας πληροφοριών οι οποία θα δείχνει ποιο είναι το πιο αδύναμο κομμάτι της κάθε σύμπραξης που εκμεταλλεύεται την προνομιούχα θέση των μελών της. Αυτό διότι για να σπάσεις ένα καρτέλ πριν απ' όλα ασκείς πίεση στο πιο αδύναμο μέλος του. Μετά επιβάλεις σ΄αυτό με λογικό τρόπο την θέλησή σου για τον έλεγχο των τιμών. Όταν το κατορθώσεις σε ένα μέλος της παρέας όλοι οι υπόλοιποι ακολουθούν διότι απλά αλλιώς θα καταστραφούν. Όλοι θα καταθέτουν χρήματα σε κάποιον που δίνει επιτόκιο καταθέσεων 4% ενώ οι υπόλοιποι 0,5% και αντίστοιχα δανείζουν με 8% αντί 14%.

Τα παραπάνω απαιτούν μια "μηχανή" που δουλεύει αποδοτικά δηλαδή με άμεση εξάρτηση παραγόμενου έργου και αμοιβών και καθαρά, χωρίς διαφθορά δηλαδή. Κάτι που απέχει πάρα πολύ από την Παπανδρεϊκή λειτουργία διαχείρισης των κοινών στην οποία είναι εθισμένος ο καλός μου γείτονας