Κείμενα στο συρτάρι (1)

Κατά καιρούς έγραφα μικρά κείμενα που αφορούσαν σε πράγματα που θα μπορούσαν να γίνουν στην πόλη έτσι ώστε και η ζωή των νοικοκυριών να διευκολυνθεί αλλά και η γενικότερη οικονομική ανάπτυξη να προωθηθεί. Βέβαια επρόκειτο για σκέψεις χωρίς τεκμηρίωση και η ανάγκη μου να φανώ στοιχειωδώς σοβαρός με απέτρεπε από την δημοσίευσή τους. Η άκαιρη διατύπωση ακόμη και υπέροχων ιδεών μπορεί να είναι από ζημιογόνος έως καταστροφική.  

Τώρα βέβαια έχουμε εκλογές. Δηλαδή μια περίοδο χαλαρότητας και σχετικής μεγαλοστομίας. Κάτι σαν συνάντηση παλιών συμμαθητών γύρω από ένα μπουκάλι κρασί. Οτιδήποτε λέγεται, δεν αντιμετωπίζεται και τόσο σοβαρά. Αυτοί είναι οι κανόνες του προεκλογικού παιχνιδιού και μέσα σ’ αυτούς παίζουμε αυτήν την περίοδο στην χώρα μας, χωρίς να σημαίνει ότι οι άλλοι αλλού είναι πολύ καλύτεροι.

Έτσι αποφάσισα να δώσω στη δημοσιότητα τα μικρά αυτά κείμενα μερικά από τα οποία «κοιμούνται» μήνες ίσως και χρόνια. Υπενθυμίζεται πάντως ότι στο ποτήρι πάντοτε επιτρέπεται και καμιά σαχλαμάρα για να περάσει η ώρα. Εξ άλλου γι’ αυτό υπάρχουν οι εκλογές και το κρασί, για να ανακουφιζόμαστε λέγοντας κάτι παραπάνω, χωρίς όμως να το χρεωνόμαστε.

Η ενέργεια. Σπανιότητα και εναλλακτικές

Σκεπτικό

Μια πόλη για να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει χρειάζεται πρόσβαση σε φτηνές μορφές ενέργειας και μάλιστα με πολλαπλές εναλλακτικές. Η ηλεκτρική ενέργεια μετά την υπογραφή μιας σειράς περιβαλλοντικών συμφωνιών γίνεται ακριβότερη. Αβέβαιη είναι και η πορεία των τιμών του πετρελαίου.

Υπάρχουν υπάρχουν για παράδειγμα  σοβαρότερες πηγές θερμότητας από το να καίμε ότι βρούμε κάθε χειμώνα; Σίγουρα ναι, αρκεί να δούμε γύρω μας.

·         Ο αγωγός του φυσικού αερίου θα περάσει 40 Km βορειότερα από την πόλη μας και

·         Μια τεράστια πηγή υπέρθερμου νερού βρίσκεται μόλις 50 χιλιόμετρα μακριά μας.(27Κm σε ευθεία γραμμή)

Το φυσικό αέριο

Σε σχέση με τον αγωγό φυσικού αερίου, προϊόν της συμφωνίας της χώρας μας με το Αζερμπαϊτζάν, αυτός θα περάσει δέκα km νότια από την Έδεσα για να καταλήξει στην Αλβανία και μετά περνώντας από τον πυθμένα της Αδριατικής θα φτάσει στην Ιταλία. Αν θέλουμε μια γρήγορη εξυπηρέτηση μένει να κατασκευάσουμε εμείς με δικά μας έξοδα το δίκτυο διανομής μέσα στην πόλη. Αυτό σημαίνει ενόχληση από τα σκαψήματα, αλλά αυτή είναι η ζωή. Κάτι δίνεις κάτι παίρνεις.

Η τηλεθέρμανση

Αυτό που ακούγεται εξωπραγματικό είναι η εκμετάλλευση των θερμικών αποβλήτων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου. Αυτή είναι η τεράστια δεξαμενή ζεστού νερού.

Για την ιστορία η παραγωγή Ηλεκτρισμού γίνεται μέσω μιας τουρμπίνας που περιστρέφεται από υπέρθερμο ατμό ο οποίος παράγεται με καύση λιγνήτη. Το νερό μετά από την έξοδό του από την τουρμπίνα πρέπει για κάποιο λόγο να ψυχθεί και αυτό γίνεται στους πύργους ψύξεως, που δεν είναι άλλοι από τα χοντρά φουγάρα που βλέπουμε δίπλα από κάθε θερμοημεκτρικό. Σημειώνεται ότι οι καπνοί που βγάζουν αυτά τα φουγάρα δεν είναι παρά υδρατμοί που προέρχονται από την εξάτμιση νερού που ψεκάζεται πάνω στους σωλήνες του υπέρθερμου νερού που βγαίνει από την τουρμπίνα. Είναι ενδιαφέρον να γραφεί πως το μεγάλο φράγμα του Πολυφύτου έγινε πρωτίστως για να διασφαλισθούν οι απαραίτητες ποσότητες νερού για την λειτουργία των πύργων ψύξεως και δευτερευόντως για την παραγωγή ρεύματος. Αν λοιπόν βρισκόταν άλλος τρόπος να ψυχθεί το νερό αυτό τότε η ΔΕΗ θα εξοικονομούσε πόρους. Έτσι κατά την συνήθη πρακτική ένας τρόπος ψύξης του είναι η θέρμανση γειτονικών πόλεων και παραγωγικών μονάδων (αγροτικών ή βιομηχανικών). Η ΔΕΗ δημιουργεί οικονομικά κίνητρα μέσω χαμηλής χρέωσης.

Η Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο, Φιλώτας και Μεγαλόπολη. Θερμαίνονται έτσι. Εμείς στην Βέροια ήταν λίγο δύσκολο να το σκεφτούμε. Η πρώτη φορά που μου δημιουργήθηκε η ιδέα ήταν όταν κάνοντας hiking με τον τότε έφηβο γιό μου έπεσα, μετά πολλή (μα πολλή) πεζοπορία, πάνω στο εργοστάσιο του Αγίου Δημητρίου. Είχαμε ξεκινήσει από την Κουμαριά.

Η ιδέα ήταν απλή. Υψομετρικά ο ΑΗΣ βρίσκεται λίγο πιο κάτω από τον οικισμό της Κουμαριάς. Περίπου στο Βρωμοπήγαδο. Η περιοχή αυτή από την άλλη  απέχει σε ευθεία 15 Κm από τη πηγή θερμού νερού. Μας χωρίζει ένας ορεινός όγκος ο οποίος εκτός από το ότι μας εμποδίζει να διανοηθούμε το εγχείρημα πρέπει και να υπερπηδηθεί ή να παρακαμφθεί. Ή και να διανοιγεί ένα μικροτούνελ. Μια σήραγγα διαμέτρου περίπου 1,5 m μέσα στην οποία θα τοποθετηθούν δύο αγωγοί (ένας προσαγωγός και ένας απαγωγός) και θα υπάρχει και χώρος για επίσκεψη και έλεγχο. Η σηραγγοποιεία   έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια. Τέτοιες εργασίες έχουν σχεδόν αυτοματοποιηθεί σχεδόν καθ’ ολοκληρία. Υπάρχουν ολομέτωπα συγκροτήματα διάτρησης τα οποία σκάβουν εκχωματώνουν και σταθεροποιούν τα τοιχώματα του τούνελ. Το μηχάνημα θα μπει από την μια πλευρά του βουνού και θα βγει από την άλλη. Βέβαια αξίζουν να ελεγχθούν και μέθοδοι δύο οριζόντιων διατρίσεων. Επίσης το να κάνεις έναν επιφανειακό αγωγό ή μια ρηχή εκσκαφή μπορεί να είναι λύση. Αν πάντως συγκρίνουμε αυτό που εδώ συζητιέται από το αντίστοιχο έργο μεταφοράς στην Κοζάνη. Εκεί η μεταφορά γίνεται μεταξύ δύο σημείων περίπου ίδιου υψομέτρου σε απόσταση γύρω στα 15 Km χωρίς την μεσολάβηση ενός ορεινού όγκου.  

Το μυστικό στην υπόθεση αυτή είναι να επιλεγεί η κατάλληλη τεχνική ώστε να μην εξακοντισθούν τα κοστολόγια.

Το βέβαιο είναι πως στην έξοδο (πλευρά Ημαθίας) οφείλει να κατασκευασθεί ένας εναλλάκτης θερμότητας που θα θερμαίνει ένα άλλο πολύ μεγαλύτερο κύκλωμα ζεστού νερού, ίσως (σε μια προχωρημένη τεχνολογική λύση) και ένα σύστημα διεποχιακής αποθήκευσης.

Το κύκλωμα αυτό θα περιλαμβάνει όλη την πόλη αλλά και τα εργοστάσια που χρειάζονται ζεστό νερό (τρία ή τέσσερα (αν λειτουργήσει και το τέταρτο) κονσερβοποιεία και τρία τυροκομία) και τα θερμοκήπια του Αγίου Γεωργίου και όπου άλλου θελήσει να κάνει θερμοκηπιακή εκμετάλλευση.

Σκέφτομαι απλά ότι η πόλη της Βέροιας δέχθηκε ώθηση οικονομικά από ένα άλλο τούνελ που είχε κατασκευασθεί το 1700 το οποίο ξεκινούσε από το σημερινό εργοστάσιο Παντελίδη και διαπερνούσε όλη την πόλη κινώντας 17 μύλους και κλωστήρια. Το μήκος του ήταν 700 μέτρα. Τηρουμένων των αναλογιών τεχνολογίας μοιάζει με το εγχείρημα που προτείνεται.

Για την πόλη γίνεται σαφές ότι πρέπει να γίνει υποδοχή με κατασκευή υπόγειου δικτύου κάτι που απαιτεί επίσης εκσκαφές και ανακατωσούρα. Αλλά είπαμε. Δεν μπορείς να πάρεις αν δεν δώσεις.

Επικοινωνίες

Σκεπτικό

Οι παραπάνω προτάσεις που έχουν σαν προϋπόθεση εκτός των άλλων και  εκτεταμένες εκσκαφές φέρνουν στο προσκήνιο μια άλλη ανάγκη που έχουμε σαν πόλη. Ένα πυκνό και εκτεταμένο μητροπολιτικό δίκτυο οπτικών ινών που θα επέτρεπε επιχειρήσεις και νοικοκυριά να έχουν πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Εμπόριο, διακίνηση τεχνολογίας, διοίκηση, μόρφωση και διασκέδαση είναι τα αποτελέσματά του. Μπορεί αυτό το αίτημα να μη σχετίζεται με την ενέργεια σχετίζεται όμως με το σκάψιμο. Η προσπάθεια αυτή μπορεί (ίσως και να οφείλει) να ενσωματωθεί στις δύο προηγούμενες.

Μια πολύ μακρινή προοπτική για μια μελλοντική σπανιότητα      

Σκεπτικό

Εδώ υπάρχει και μια λεπτομέρεια που αν ήσουν Πρώσος θα την είχες σκεφτεί. Το νερό. Την εικοσαετία που περνάμε δεν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα πόσιμου νερού. Όσοι έζησαν και θυμούνται την δεκαετία του ’80 ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα ξαναφανεί απειλητικότερο. Σε μια σειρά οικισμών όπως Κουλούρα, Διαβατό, Μακροχώρι, Αγιά Μαρίνα, Άγιο Γεώργιο, Μέση, Ταγαροχώρι, Λαζοχώρι μπορεί να κατασκευασθεί ένα δεύτερο δίκτυο ύδρευσης που θα μεταφέρει ανακυκλωμένο νερό. Δηλαδή το νερό που θα παράγεται από τον Βιολογικό καθαρισμό και θα έχει υποστεί μια τρίτη επεξεργασία (ο ΒΚ έχει δύο βαθμούς επεξεργασίας αποβλήτων). Το νερό αυτό θα είναι για χρήση ποτίσματος παρτεριών, καζανιών τουαλέτας, πλυντηρίων, και ντους όσον αφορά στα νοικοκυριά και για πλυντήρια αυτοκινήτων, βιομηχανίες κατασκευής μπετόν, πριστήρια, καθώς και για το πυροσβεστικό δίκτυο των οικισμών. Το 50% των απαιτήσεων κατανάλωσης δηλαδή. Σήμερα ακούγεται προχωρημένο και ίσως σπάταλο. Οι καιροί όμως δεν περιμένουν.

Επίλογος

Δεν περιμένω να πείσω κανέναν. Είναι λυτρωτικό όμως να ονειρεύεσαι. Ακόμη καλύτερα αν υπάρχουν και κάποιοι που σε ακούν. Ευχαριστώ λοιπόν που με διάβασες.