ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ - ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

 Παρέμβαση του Δημήτρη Μούρνου στο Περιφερειακό Συμβούλιο

Μοιάζει εκ πρώτης όψεως παράδοξο και αντιφατικό το φαινόμενο όπου σε κάθε πρόταση εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της χώρας να προκαλούνται αυτόματα σχεδόν κοινωνικές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις για την παρεμπόδιση και την ακύρωση αυτών των επενδύσεων.

Το είδαμε και το βιώσαμε αυτό το φαινόμενο και στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας όπου σε δύο διαδοχικές συνεδριάσεις εξετάσθηκαν τα θέματα των μεταλλείων χρυσού της Χαλκιδικής και τα σχέδια εξόρυξης και μεταλλευτικής δράσης στο νομό Κιλκίς.

Τέτοιες αντιδράσεις συναντάει κανείς και σε άλλες περιοχές της χώρας, είχαμε ακόμα και στην Ημαθία, όταν συζητείτο το θέμα του λατομείου του Ξηρολιβάδου ή των ανεμογεννητριών στο όρος Βέρμιον.

Αλήθεια τι κάνει την ελληνική κοινωνία αρνητική στις διάφορες προτάσεις ανάπτυξης, ιδιαίτερα στη σημερινή οικονομική συγκυρία;

Πλήρωσε και πληρώνει βαρύ τίμημα ο κόσμος ολόκληρος από δραστηριότητες που κάποτε χαρακτηρίσθηκαν ανάπτυξη όπως η αλόγιστη καύση υδρογονανθράκων, η άναρχη ανάπτυξη των πόλεων, η ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων, η κατασπατάληση των υδάτινων αποθεμάτων κ.ά.

Και τις επιπτώσεις καλείται πάλι να πληρώσει η κοινωνία. Οι αυτουργοί είναι πρόθυμοι και να τις «επανορθώσουν», με το αζημίωτο βέβαια.

Φοβάται και αρνείται η κοινωνία τις προτάσεις ανάπτυξης γιατί:

-          αμφισβητεί ότι μια εξαρτημένη, ιδιαίτερα σήμερα, πολιτική ηγεσία διαπραγματεύεται σωστά το εθνικό συμφέρον

-          αμφιβάλλει ότι μια αναξιόπιστη και αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση θα την προστατεύσει από αστοχίες και παραλήψεις των επενδυτών

-          δεν έχει καμία εμπιστοσύνη σε έναν αδηφάγο ιδιωτικό τομέα και ένα οικονομικό σύστημα που έχει μοναδικό κίνητρο το κέρδος

-          διαπιστώνει ότι μηδαμινά θα είναι τα κέρδη της τοπικής κοινωνίας και της πολιτείας από αυτές τις επενδύσεις

-          φοβάται αντίθετα ότι θα κληθεί να εισπράξει τις άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από αυτές τις παρεμβάσεις στην υγεία και στο περιβάλλον και να πληρώσει το κόστος της αποκατάστασης

-          υποπτεύεται ότι οι διάφορες μελέτες και οι ειδικοί ελαχιστοποιούν τους κινδύνους και μεγιστοποιούν το όφελος που συνοψίζεται όλο κι όλο σε κάποιες θέσεις εργασίας

-          υποπτεύεται ότι σε λεπτομέρειες που δεν φανερώνονται κρύβονται οδυνηρές αλήθειες. Τι θα γίνει π.χ. με τις κυανιούχες ουσίες που θα επεξεργασθούν το υλικό της Χαλκιδικής, ή τι θα γίνει με το ραδιενεργό ουράνιο που θα έρθει στην επιφάνεια με τις εξορύξεις στο Κιλκίς; Υπάρχει ελλιπής ενημέρωση. Θα έλεγε κανείς μια μυστικοπάθεια.

-          απορεί τέλος με την θρασύτητα των επενδυτών που προτείνουν ακόμα και την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου της Χαλκιδικής. Την μετατροπή δηλαδή ενός παραδείσιου και ειδυλλιακού τουριστικού προορισμού σε ορυχείο με αξιοθέατο τις στοές του!

Ύστερα από όλα αυτά, είναι δικαιολογημένες και υγιείς θα έλεγα οι αντιδράσεις της κοινωνίας σε αυτές τις προτάσεις. Κυρίως γιατί πια δεν εμπιστεύεται κανείς κανέναν.

Αδυσώπητα πια προβάλλει σήμερα, σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα «ανάπτυξη από ποιον και για ποιον;».Ας το πάρουμε απόφαση, το περιβαλλοντικό κόστος θα γίνει κυρίαρχη παράμετρος στις διάφορες επενδυτικές προτάσεις.

Στο σημείο αυτό δικαιολογημένα ίσως θα μπορούσε να μείνει κανείς με την εντύπωση ότι όλα αυτά συνιστούν μια στείρα άρνηση σε προτάσεις οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα αυτήν την εποχή που τόσο τις έχουμε ανάγκη.

Έχουμε εκφράσει κατ’ επανάληψη, και πρόσφατα, την άποψή μας για μια πρόταση νέας ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση. Επιμένουμε να υποστηρίζουμε ότι για την Ελλάδα, βασικοί πυλώνες ανάπτυξης στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία θα είναι ο πρωτογενής τομέας και ο τουρισμός.

Για την αξιοποίηση του φυσικού-ορυκτού πλούτου πρέπει να υπάρξει εθνική στρατηγική. Να καθοριστούν λατομικές ζώνες που θα σέβονται άλλες οικονομικές δραστηριότητες και ιδιαίτερα προτεραιότητες.

Οι εξορύξεις πρέπει να υπηρετούν περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς όρους μιας σύγχρονης και βιώσιμης κοινωνίας και όχι να γίνονται  με αποικιοκρατικούς όρους ξεπουλήματος. Απαιτούνται πολιτικές και πολιτικοί που θα εξυπηρετούν το συμφέρον του τόπου και ένα γενικό σχέδιο ανάπτυξης. Είναι κρίσιμο ζήτημα  ποιοι διαπραγματεύονται και ποιοι παρακολουθούν τους όρους συνεργασίας, και ποια είναι τα εχέγγυά τους.

Υπάρχει ανάγκη για ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο που θα καταργεί όλα τα παράθυρα του παρελθόντος για να μπορέσει η μεταλλευτική βιομηχανία να γίνει και αυτή από τους πρωταγωνιστές της ανάπτυξης και να πάψει να θεωρείται ο ληστρικός εκμεταλλευτής που το μόνο που αφήνει στον τόπο είναι η περιβαλλοντική μόλυνση και η μιζέρια. Άλλωστε ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας θεωρείται ένα από τα σχετικά άγνωστα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Πρέπει να γνωρίζουμε όμως ότι η χώρα μας είναι μια από τις πιο πλούσιες περιοχές της Ευρώπης σε μεταλλεύματα.

Ως τότε η κοινωνία ας αγρυπνά και ας αγωνιά και ας απαιτεί διαφάνεια και ενημέρωση. Και όλοι εμείς ας σταθούμε εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια διάλυσης της κοινωνικής συνοχής.

Δημήτρης Μούρνος

Περιφερειακός Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας

Παράταξη Μέτωπο Ανάπτυξης

Κωτουνίου 1, Βέροια

e-mail: mournosdim@yahoo.gr

κιν. 6974093124