Συμπληρώνοντας μιά ατελή πρόταση

Την Τρίτη που μας πέρασε είχα την ατυχή έμπνευση να προσπαθήσω να ενημερώσω στην κ. Δήμαρχο για την πρωτοβουλία της να προκηρύξει διαγωνισμό ιδεών για το κέντρο της πόλης. Ατυχής και άκαιρη η έμπνευση διότι εκείνη την στιγμή βρισκόμασταν στο προθάλαμο του δικαστηρίου όπου η κ. Δήμαρχος όφειλε να διαχειρισθεί έναν «οργισμένο» αντιδήμαρχο, να ενθαρρύνει μερικούς πανικόβλητους δημοτικούς συμβούλους και να δείξει πως είναι εκεί και όρθια σε μερικούς άτακτους που της σήκωσαν κεφάλι.
Το δικαστήριο τελείωσε κατ’ ευχήν για την κυρία που ξανάγινε μέσα σε ένα πρωινό η πρώτη λέαινα του κοπαδιού της. Μέχρι την επόμενη δίκη τουλάχιστον. Όσο για μένα όντας κύριος μάρτυρας κατέθεσα και ξαναγύρισα  στα ειρηνικά μου καθήκοντα.

Στο θέμα μας. Σε συνέντευξή της η αρχηγός της πόλης δήλωσε πως έχοντας βρει 90.000 € θα προκηρύξει διαγωνισμό ιδεών που θα αφορά στην ανάπλαση του κέντρου της πόλης. Δεν το περίμενα. Στην πόλη αυτή έχει να γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός από την θητεία του αείμνηστου Ζαμπούνη και οι μελέτες επί δεκαετίες αντιμετωπίζονται ή σαν στραγάλια ή σαν εργαλείο μικροπολιτικής συναλλαγής. Η κίνηση λοιπόν αν και μη αναμενόμενη ήταν απαραίτητη. Μπράβο της.

Η ατέλεια 
Είναι όμως μισή. Αν ρωτούσε ανθρώπους που ξέρουν ή αν θυμόταν αυτά που της είχε πει σε κάποιο δημοτικό συμβούλιο πέρσι η Διδάκτωρ Πολεοδομίας κ. Πάπαρη, σε τέτοια έργα που επηρεάζουν την καθημερινότητα μεγάλης ομάδας του πληθυσμού σε σημείο να ανατρέπουν συνήθειες και νοοτροπίες ένας αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δεν αρκεί. Απαιτείται πριν από αυτόν αλλά και σε κάθε φάση της παρουσίασης των προτάσεων μια εκτεταμένη και πειθαρχημένη δημόσια συζήτηση. Και επειδή κάτι τέτοιο μπορεί να επαναφέρει τραυματικές μνήμες από την πρώτη πασοκική τετραετία όπου  οι πρασινοφρουροί μάζευαν τον κόσμο στις πλατείες, ξεκαθαρίζεται  πως σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τον μηχανισμό μιας τέτοιας συζήτησης τον έδωσα εδώ ήδη. Ας τα επαναλάβουμε.

Η απαραίτητη προσθήκη
Η δημόσια συζήτηση που τώρα πια λέγεται crowdsoursing  (crowd= πλήθος (ή και όχλος) και sourcing  που σχετίζεται με την λέξη source=πηγή και κατ’ επέκταση σημαίνει ανάθεση). Δηλαδή σημαίνει ανάθεση ενός έργου στο πλήθος. Το κοινωνικό σύνολο αν θέλετε. Το έργο εν προκειμένω είναι η  αποτύπωση της γνώσης της καθημερινότητας αλλά και της άποψης που έχουν οι κάτοικοι, μιας πόλης για παράδειγμα, πάνω στην λύση των προβλημάτων της. Στην περίπτωσή μας του κυκλοφοριακού σε συνδυασμό με τις χρήσεις των κτηρίων των δημόσιων χώρων και άλλων παρεμφερών ζητημάτων.  Αυτό γίνεται με την χρήση της τεχνολογίας. Δημιουργείται μια ηλεκτρονική πλατφόρμα δεδομένων και οι πολίτες επώνυμα ή ανώνυμα καταθέτων προτάσεις αφού διαβάσουν και κατανοήσουν την «εκφώνηση» του ζητήματος. Όλες οι επιστολές που κατατίθενται ηλεκτρονικά, ομαδοποιούνται και φιλτράρονται για να αποτελέσουν  την πρώτη ύλη του διαγωνισμού που προκηρύσσεται. Φυσικά οι πολίτες έχουν με τον ίδιο τρόπο δικαίωμα κριτικής και προτάσεων πάνω στις λύσεις που θα κατατεθούν και τέλος δικαίωμα κατάθεσης αντιπροτάσεων και σε τρίτη φάση μόλις δηλαδή ανακοινωθούν τα βραβεία.

Τα αποτελέσματα είναι προφανούς χρησιμότητας.

1.       Κανείς δεν θα πει ότι δεν ήξερε ή ακόμη καλύτερα ότι δεν τον ρώτησαν.

2.     Η γνώμη των πολιτών μετατρέπεται σε πανίσχυρο εργαλείο σχεδιασμού που εκτός των άλλων δεν κάνει λάθη.

3.       Τέλος οι ίδιοι οι πολίτες αποκτούν εικόνες  για πράγματα που δεν είχαν σκεφτεί. 

Η γνωστή εντόπια εφαρμογή
Στη χώρα μας εκτεταμένο crowdsourcing έγινε στην ανάπλαση του κέντρου των Αθηνών (πεζοδρόμηση Πανεπιστημίου). Παρότι ακόμη και μετά τις μελέτες την δημόσια διαβούλευση και τα βραβεία υπήρξαν κάποιοι κακιασμένοι που γκρίνιαξαν, η φωνή τους ήταν πια ξεθωριασμένη και αδύναμη. Το εγχείρημα είχε πετύχει.

Αυτό ήθελα να προτείνω στην κ. Δήμαρχο. Πιστεύω ότι τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος και τόπος να το πράξω. Είμαστε όλοι ψύχραιμοι και αυτό διευκολύνει το δημιουργικό διάλογο. Ακόμη και ο εκνευρισμένος αντιδήμαρχος που εκτόξευε απειλές πρέπει να έχει εδώ και μέρες ηρεμήσει.