"Προγραμματίζοντας" : Ένα μεγάλο έργο που επείγει

Οι επικείμενες δημοτικές εκλογές είναι για μερικούς ευκαιρία να αναζωογονήσουν τις κοινωνικές τους σχέσεις. (οι ετεροδοσοληψίες και συναλλαγές συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτές) και σ΄άλλους (λιγότερους είναι αλήθεια αλλά πάντως υπαρκτούς) να προβληματιστούν πάνω στο μέλλον της πόλης τους. Γράφτηκε μια σειρά άρθρων/ αναρτήσεων.

Σε προηγούμενες λοιπόν αναρτήσεις έγιναν προτάσεις πάνω στην διαχείριση των σκουπιδιών, εκτέθηκαν κάποιες απόψεις για το περιβάλλον, δόθηκε αυτό που ο γράφων θεωρεί ως λύση για την σωστή μελέτη, εκτέλεση και επίβλεψη των δημοτικών έργων και για την τήρηση της Δημόσιας Τάξης, τα αδέσποτα ζώα και τον εθελοντισμό και έγιναν αναφορές πάνω στην ενέργεια και την ανάπτυξη και τον τουρισμό, δόθηκαν μερικές προτάσεις για την βελτίωση της αποδοτικότητας της δημοτικής διοικήσεως και τέλος θίχθηκαν κάποια θέματα για την παιδεία.

Εδώ θίγεται ένα φλέγον και επείγον ζήτημα: Τα νέα νεκροταφεία

Μια πρόταση για την καθημερινότητά μας

Θυμάμαι πως το Δημοτικό Συμβούλιο κάποια στιγμή ασχολήθηκε με τον κανονισμό Νεκροταφείων της πόλης μου. Είναι βέβαιο ότι η έλλειψη κανονιστικού πλαισίου μπορεί να αχρηστεύσει και τις πιο άρτιες υποδομές όπως είναι βέβαιο ότι χρειαζόμασταν έναν νέο κανονισμό. Το κακό στην περίπτωσή μας είναι ότι η υποδομή δεν φτάνει πλέον.

Ο σημερινός και αυριανός ζόφος

Εδώ και καιρό κυκλοφορούν διάφορες περίεργες ειδήσεις ότι στη Βέροια τα νεκροταφεία μπορούν να εξυπηρετήσουν έναν αριθμό νεκρών και πως για παραπάνω δεν υπάρχει διέξοδος από ταφή σε κάποιο νεκροταφείο των γύρω οικισμών. Κι αν δεν γίνουν παρεμβάσεις σε λίγο το ίδιο θα ακούγεται και για τους γύρω οικισμούς.

Η προηγούμενη αποτυχία

Είναι φανερό ότι η πόλη χρειάζεται καινούργιες εγκαταστάσεις νεκροταφείων. Η συζήτηση αυτή έχει ξαναγίνει. Είχε μάλιστα επιλεγεί και χώρος έγιναν κάποια έργα, όπως περίφραξη και κάποια τοιχία αλλά η ιδέα εγκαταλείφθηκε λόγω της υψηλής στάθμης υπόγειων νερών και το οικόπεδο έγινε χώρος σταβλισμού αδεσπότων σκύλων. Έτσι τα πράγματα πήραν τον ασφαλέστερο δρόμο: Τον δρόμο της αναβολής. Είναι εύκολος και φυσικά σε απαλλάσσει από τον κίνδυνο να κάνεις λάθη και να υποστείς κριτική. Με δεδομένη λοιπόν την αβελτηρία των ατόμων που ασκούν δημόσια καθήκοντα οι πολίτες κάποια στιγμή θα αναλάβουν την πρωτοβουλία να θίξουν το θέμα, να κάνουν προτάσεις με τα αναπόφευκτα παρεμπίπτοντα λάθη. Τώρα εκτίθεται η πρόταση με την ωχρή ελπίδα ότι θα την ακούσει κάποιος

Ο χώρος

Το οικόπεδο στο οποίο αναπτύσσονται οι σημερινές εγκαταστάσεις των κοιμητηρίων της πόλης είναι γύρω στα 22600 m². Σ΄ αυτό στεγάζεται μια εκκλησία (Άγιος Αθανάσιος) οστεοφυλάκιο, στρατιωτικό Νεκροταφείο ένας μικρός χώρος διοίκησης και αρκετοί οικογενειακοί τάφοι. Αν πάρεις υπ’ όψιν σου ότι ο χώρος που απομένει δεν είναι παρά ο μισός τότε κάνοντας μερικούς απλούς λογαριασμούς βλέπεις πως τα νούμερα δεν βγαίνουν. Από την άλλη πάλι οι ίδιες οι εγκαταστάσεις δεν πληρούν στοιχειώδη. Ενώ δηλαδή υπάρχει υποχρέωση για ζώνη περιμετρικής φύτευσης (κάτι που υπαγορεύεται από σαφείς, αιτιολογημένους και υποχρεωτικούς κανόνες υγιεινής) αυτή δεν υπάρχει ή όπου υπάρχει είναι υποτυπώδης. Λογικό. Η έλλειψη διαθέσιμου χώρου καταβρόχθισε τους χώρους φύτευσης.

Ένας κόσμος που αλλάζει

Από την άλλη τα ταφικά ήθη αργά αλλά σταθερά αλλάζουν. Ζούμε σ’ έναν κόσμο στον οποίο η αθεΐα είναι η τρίτη πλέον δηλωμένη «θρησκευτική» πεποίθηση (στην Ευρώπη δεύτερη και σε αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Αλβανία πρώτη) με συνεπαγόμενη υποχώρηση της πεποίθησης ότι κάποια στιγμή τα σώματα θα αναστηθούν και θα κόβουν βόλτες πάνω στον πλανήτη και άρα δεν πρέπει να αποτεφρωθούν (κι αυτό δεν είναι γιαχωβάδικη πατέντα, είναι καθαρά Χριστιανική). Ακόμη εδώ και μερικά χρόνια ζουν περισσότεροι άνθρωποι σε πόλεις απ’ ότι στην ύπαιθρο ανατρέποντας μια αναλογία που ίσχυε από την εποχή του Χαλκού. Δηλαδή ζουν σε πυκνοδομημένες περιοχές και δεν έχουν την πολυτέλεια της ταφής των νεκρών λόγω στενότητας γης. Έτσι η νέα πραγματικότητα που θα προκύψει μαζί με την προετοιμασία ενός νέου νεκροταφείου για την Βέροια, δεν πρέπει να αναλωθεί μόνο στην εύρεση του οικοπέδου και των χρημάτων αλλά και στην πρόβλεψη της αυριανής πραγματικότητας.

Η χρηματοδότηση του εγχειρήματος

Μιας και μιλήσαμε για χρήματα εδώ αρχίζει το επόμενο μεγάλο πρόβλημα. Οι εγκαταστάσεις πρέπει να κατασκευασθούν από κάποιους οι οποίοι πρέπει προφανώς να πληρωθούν. Όσο κι αν χαρήκαμε που μπορέσαμε να «φύγουμε από τα μνημόνια» η κατάσταση της οικονομίας είναι εύθραυστη. Πώς να σκεφτούμε κονδύλιο για νεκροταφείο τι στιγμή που το κράτος δεν έχει για τα στοιχειώδη και ταυτόχρονα η ΕΕ θεωρεί το νεκροταφείο μια αυτοχρηματοδοπούμενη δραστηριότητα; Και εδώ έρχεται η απάντηση. Αυτοχρηματοδότηση ή καλύτερα ιδιωτικοποίηση. Ο Δήμος μπορεί να βρει το οικόπεδο να εκπονήσει μια μελέτη χωροθέτησης και στοχοθέτησης. Και να δημοπρατήσει το έργο. Δηλαδή να ζητήσει από τους εργολήπτες τι μπορούνε να κάνουν και πόσο να χρεώσουν τι;ς υπηρεσίες που θα προσφέρουν λειτουργώντας οι ίδιοι με κέρδος τις ταφικές και λοιπές εγκαταστάσεις. Έτσι αυτός που έχει το καλύτερο πηλίκον απόδοσης προς κόστος θα αναλάβει να κάνει τις υποδομές και να λειτουργεί τον χώρο, πάντα με βάσει τις προδιαγραφές που θα τεθούν από τον Δήμο. 

Ας δούμε λοιπόν αυτούς τους δύο παράγοντες. Το οικόπεδο και την στοχο/χωροθέτηση των δραστηριοτήτων μέσα σ’ αυτό.

Οι παράγοντες του σχεδιασμού

Το οικόπεδο.

Υπάρχει. Βρίσκεται κοντά στη  Δοβρά από τον κάτω δρόμο πρόσβασης προς το μοναστήρι. Για όσους δεν γνωρίζουν τον κάτω δρόμο, ο οποίος είναι και ο κύριος με βάσει τον αρχικό σχεδιασμό, είναι αυτός που περνά δίπλα από τα γύφτικα της 25^ης Μαρτίου και αφήνει δεξιά του το ΙΚΤΕΟ της περιοχής.

Οφείλουν να μεταστεγαστούν και εκεί να μείνουν μόνον τα στρατιωτικά Νεκροταφεία ως δείγμα μνήμης και ευγνωμοσύνης σε ανθρώπους που πολέμησαν για την πατρίδα τους. Για μας δηλαδή.

1.      Ο χώρος υπάρχει και είναι πέρα για πέρα ενδεδειγμένος.

2.      Είναι σε μισγάγγεια και είναι δύσκολα ορατός.

3.      Βρίσκεται πάνω σε αδιέξοδο. (Ο δρόμος είναι αυτός που οδηγούσε παλιά στο Μοναστήρι της καλής Παναγιάς. Ο δρόμος του Κωστοχωρίου φτιάχτηκε αργότερα).

4.      Στο μοναστήρι (Παναγία Δεξιά) υπάρχει τεράστιος πλην όμως αναξιοποίητος Ναός ο οποίος έτσι θα αποκτήσει μια χρήση και άρα έσοδα (υπάρχει και ένας μικρότερος),

5.      Ο χώρος ανήκει στο ΤΕΘΑ (αν λέγεται ακόμη έτσι), από την μεριά που είναι απέναντι από τον δρόμο υπάρχει πρανές μεγάλης κλίσεως άρα μπορούν να κατασκευαστούν σε οριζόντιες στοές οστεοφυλάκια, επεκτείνεται σε αρκετά επίπεδα άρα μπορεί να κατασκευαστούν ομάδες τάφων με διαφορετική νοοτροπία και ενοίκιο και τέλος μπορεί άνετα να στεγάσει κρεματόριο χωρίς να ενοχλεί όσους αντιτίθενται για θρησκευτικούς λόγους σ΄ αυτό

6.      Είναι τέλος μακράν του αστικού ιστού αλλά εύκολα προσβάσιμος.

7.      Επίσης είναι και μεγάλο. Ενώ τα σημερινά Νεκροταφεία είναι μετά βίας 25 στρέμματα, το οικόπεδο αυτό είναι 110 στρέμματα! Ακόμη μια γεωγραφική λεπτομέρεια, είναι πως σε πραγματική διαδρομή η απόσταση του οικοπέδου από τον νέο μεγάλο ναό του μοναστηριού είναι 940 μέτρα. (Λίγο παραπάνω από την απόσταση της εκκλησίας της Μητρόπολης από τα Κοιμητήρια της Βέροιας)

Η μορφή της Χρηματοδότησης: Ένα σχόλιο

Όταν θεσμοθετήθηκαν τα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) σαν πρώτο έργο που έφερναν οι νομοθετούντες τότε δεν ήταν ούτε οι δρόμοι ούτε τα λιμάνια αλλά τα νεκροταφεία. Το έργο μπορεί να γίνει με ΣΔΙΤ (αφού φυσικά μελετηθεί από τον Δήμο) και σε πρώτη φάση μπορούν να ερωτηθούν τα γραφεία τελετών αν θέλουν να έχουν συμμετοχή.

Πρόκειται πάντως για έργο που επείγει