Αδειοδοτήσεις «εξπρές» για επιχειρήσεις

της Αλεξάνδρας Γκίτση από το Euro2day
Μάλλον ενδιαφέρει Μηχανικούς και όσους είναι στο κύκλωμα της αδειοδότησης Επιχειρηματικών Μονάδων 

Στη δημιουργία ευνοϊκότερου κλίματος για τη σύσταση επιχειρήσεων ποντάρει η κυβέρνηση. Τι προβλέπει το νομοσχέδιο που ανακοινώνεται. Ο ρόλος της «αυτόσυμμόρφωσης».

Στη σκιά της αναστολής λειτουργίας της Χαλυβουργικής και των δυσεπίλυτων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, ανακοινώνεται σήμερα, από τον υπουργό Ανάπτυξη κ. Κωστή Χατζηδάκη, το νομοσχέδιο για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης επιχειρήσεων, παρουσία του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του μισού υπουργικού συμβουλίου.

Απώτερος στόχος, για πολλοστή φορά από το 2009 και μετά, η δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις, η μείωση της γραφειοκρατίας και η προσέλκυση επενδύσεων. Στόχος η δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου που θα εξασφαλίζει χαμηλό κόστος, ταχύτητα και ασφάλεια δικαίου χωρίς δυσανάλογα εμπόδια για τις επιχειρήσεις και με ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τις επενδύσεις σταθερό και αντίστοιχο με τα διεθνή πρότυπα που αναγνωρίζουν οι επενδυτές.

Η λογική του νέου νομοθετικού πλαισίου, -σ.σ. οι βασικές αρχές του είχαν παρουσιαστεί τον περασμένο Σεπτέμβριο-, βασίζεται στην αυτοσυμμόρφωση των επιχειρήσεων και στον έλεγχο της άδειας λειτουργίας εκ των υστέρων και από πιστοποιημένους ιδιώτες ελεγκτές.

 Αφορά δε κάθε τύπου άδειας όπως: εγκατάστασης, λειτουργίας, ίδρυση επιχειρήσεων, περιβαλλοντικές άδειες, ειδικές άδειες, κλπ. και μεγάλο εύρος κλάδων όπως: βιομηχανικές δραστηριότητες, εξορυκτικές δραστηριότητες, υδατοκαλλιέργειες, λιμενικά έργα, συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών, επιχειρηματικά πάρκα.

Οι βασικές αρχές: 

1.     Σύστημα δήλωσης συμμόρφωσης των επιχειρήσεων: Με το νέο σύστημα θα δηλώνεται άμεσα και θα τεκμαίρεται η συμμόρφωση μιας επιχείρησης με τις γενικές προδιαγραφές που θέτει ο νόμος. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα χρησιμοποιούνται τρία εργαλεία: Αυτοσυμμόρφωση όπου η ίδια η επιχείρηση δηλώνει με ανάληψη της σχετικής ευθύνης και θα φέρει το βάρος της απόδειξης (π.χ. με υπεύθυνη δήλωση). Επίσης πιστοποίηση τρίτου δηλαδή outsourcing της διαδικασίας όπως γίνεται π.χ. στην έκδοση πολεοδομικών αδειών αλλά και αξιοποίηση εργαλείων της αγοράς. Για παράδειγμα προσκομίζοντας ασφαλιστήριο συμβόλαιο θα συνάγεται πως οι εταιρείες που υποχρεωτικώς ασφαλίζουν μια εγκατάσταση έχουν εξετάσει εκ των προτέρων αν τηρήθηκαν οι προδιαγραφές.

 2.     Μετατίθενται οι έλεγχοι από το στάδιο παροχής της άδειας στο στάδιο της λειτουργίας της εκάστοτε δραστηριότητας. Δηλαδή ο έλεγχος θα είναι σε δειγματοληπτική βάση και δεν θα εξετάζονται χαρτιά πριν ξεκινήσει μια επιχείρηση αλλά εγκαταστάσεις εν λειτουργία. Με τον έλεγχο εν λειτουργία, η επιχείρηση θα τηρεί αδιαλείπτως τις προδιαγραφές και τα πρότυπα του νόμου αφού θα μπορεί να ελέγχει ανά πάσα στιγμή.

 3.     Οι έλεγχοι θα διεξάγονται από πιστοποιημένους φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα με βάση συγκεκριμένα πρότυπα προδιαγραφών οργάνωσης και λειτουργίας.

 4.     Εγκαθιδρύεται κεντρικό, ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης της αδειοδοτικής και ελεγκτικής διαδικασίας. Το σύστημα αυτό θα έχει μορφή ενός portal, το οποίο θα λειτουργήσει μέσα στους επόμενους 9-12 μήνες, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλα τα εμπλεκόμενα μέρη είτε για την εύρεση πληροφορίας είτε για να διεκπεραιώσουν μέρη της αδειοδοτικής διαδικασίας.

 Βέβαια η ψήφιση του νομοσχεδίου δεν λύνει και το πρόβλημα. Θα πρέπει να ακολουθήσουν οι επιμέρους νομοθετικές παρεμβάσεις από τα συναρμόδια υπουργεία (ΠΕΚΑ, Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Τουρισμού, Ναυτιλίας, και Δημόσιας).

Με βάση τον προγραμματισμό μέσα στους επόμενους εννέα μήνες το κάθε Υπουργείο θα πρέπει να προετοιμάσει τις εφαρμοστικές διατάξεις που θα ορίζονται στο Νόμο Πλαίσιο, η θεσμοθέτηση των οποίων θα γίνει μέχρι το τέλος του 2014. Παράλληλα, σε βάθος 12 μηνών,  θα γίνει και  η προσαρμογή της αδειοδοτικής διαδικασίας στα κεντρικά πληροφοριακά συστήματα και η αναδιοργάνωση των εσωτερικών δομών, λειτουργιών και αρμοδιοτήτων.

Τι ισχύει σήμερα

Παρά τις προσπάθειες για απλοποίηση του συστήματος αδειοδότησης των επιχειρήσεων, που έχουν γίνει  τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση παραμένει περίπλοκη. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι υπάρχουν 47 σχετικοί νόμοι, 11 Προεδρικά Διατάγματα, 19 υπουργικές αποφάσεις, 14 Βασιλικά, Υγειονομικά και Πολεοδομικά Διατάγματα και 115 ρυθμίσεις γενικού ενδιαφέροντος. Όλα αυτά μεταφράζονται σε χρονικές καθυστερήσεις, σε σημαντικό διοικητικό κόστος ιδίως για τις ΜμΕ.

Για παράδειγμα μια νέα βιομηχανία θα έπρεπε να λαμβάνει άδεια έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (κατηγορίας Α2) σε 82 ημέρες.

 Ωστόσο παρά το ότι αυτός ήταν ο στόχος του νόμου, λόγω των περίπλοκων διαδρομών που απαιτούν ακόμη και σήμερα χρειάζονται συνολικά 368 ημέρες όπως καταγράφεται στην έκθεση του Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος. Άρα περισσότερος από τον τετραπλάσιο χρόνο που κανονικά προβλέπεται. Αυτές οι καθυστερήσεις μεταφράζονται σε κόστος ευκαιρίας, δηλαδή μεταξύ των άλλων με το πόσο μειώνεται το κέρδος που θα μπορούσε άμεσα να αποφέρει μια νέα επένδυση εξαιτίας του ρυθμιστικού πλαισίου. Το κόστος ευκαιρίας καταγράφεται ως πολύ υψηλό, π.χ. εκεί όπου μια επένδυση σε βιομηχανική δραστηριότητα τροφίμων, ύψους 2,5 εκατ. ευρώ που θεωρητικώς –σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο- θα έπρεπε να έχει κόστος ευκαιρίας 37.500 ευρώ τελικά λόγω των καθυστερήσεων επιβαρύνεται με 63.500 ευρώ. Δηλαδή το κόστος είναι σχεδόν διπλάσιο του προβλεπόμενου.