Κι άλλη λάσπη, κι άλλα μικρόβια κι άλλα ερωτήματα (ΕΕΛ ΔΕΥΑΒ)

Η μελέτη της σύμβασης ΔΕΥΑΒ-Εργολάβος επεξεργασίας λάσπης έκανε τα ερωτήματα περισσότερα οπότε άρχισα να κάνω αυτό που ήξερα καλά: Να διαβάζω

1.                   Στην αρχή μετέφρασα μερικά ξενόγλωσσα άρθρα που αφορούσαν τους μικροοργανισμούς που διαβιούν – υπάρχουν στα λύματα και κατά συνέπεια στις εγκαταστάσεις βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων, την θετική ή αρνητική συνεισφορά τους στον σχηματισμό ιλύος – λάσπης άρα την απορρύπανση, τις συνθήκες που ευνοούν ή εμποδίζουν την ανάπτυξή τους δηλ. pΗ, ύπαρξη τοξικών, ηλικία λάσπης, ποσότητα θρεπτικών ουσιών, διαθέσιμο οξυγόνο κ.λ.π., το μέγεθός τους, την κατάταξή τους.

2.                   Στη συνέχεια προσπάθησα να θυμηθώ την λειτουργία των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ). Όχι δηλαδή μόνον τα στάδια επεξεργασίας και τη λειτουργία που υπηρετεί το καθένα απ’ αυτά αλλά και τις σχέσεις τους καθώς και τα προβλήματα που παρουσιάζονται στο καθένα και σε σχέση με τα υπόλοιπα. Εκείνο που προσπάθησα να εντοπίσω ήταν οι πιθανές παρόδιες διελεύσεις (bypass) που υπήρχαν στο σύστημα και η ευχέρεια που υπήρχε να ενεργοποιηθεί η κάθε μία απ’ αυτές. Έκανα μάλιστα και ένα στοιχειώδες διάγραμμα ροής το οποίο ρωτώντας το ολοκλήρωσα. Όσο κι αν τα παραπάνω φαίνονται σχολαστικά είχαν αναπάντεχα αποτελέσματα.

3.                   Τέλος έψαξα την σύσταση των ρύπων. Ήταν σαφές ότι οι ρύποι αποτελούνται από οργανικές ενώσεις (κατά βάση ενώσεις του άνθρακα), αλλά και από ανόργανες όπως αμμωνιακό άζωτο, νιτρώδες και νιτρικό καθώς και φωσφορικά και ορθοφωσφορικά άλατα. Τα τελευταία προέρχονται κυρίως από τα απορρυπαντικά. 

Η διατύπωση ερωτήματος προς την ΔΕΥΑΒ

Όλα τα παραπάνω με βοήθησαν πρώτα - πρώτα να επανέλθω ρωτώντας πλέον τον φορέα, την Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) Βέροιας. Επειδή οι ΔΕΥΑ δεν έχουν τα χαρακτηριστικά μιας δημόσιας υπηρεσίας, δεν είναι υποχρεωμένες να απαντούν σε αιτήματα για ενημέρωση. Έτσι οι ερωτήσεις που τέθηκαν είχαν μορφή μιας πιεστικής διάζευξης του τύπου «ή με απαντάτε ή πάω στη δικαιοσύνη». Παραδόξως η επιλογή έδωσε εμμέσως αποτελέσματα. Τα ερωτήματα που έθεσα ήταν απλά και ήδη αναφέρθηκαν στην παρούσα, όπως γιατί δεν αναφέρεται στην σύμβαση το είδος των μικροοργανισμών που θα χρησιμοποιηθούν για την μείωση της λάσπης και ποιο είναι το νέο τροποποιημένο διάγραμμα ροής της εγκαταστάσεως. Παρότι δεν πήρα απάντηση συνέβησαν κάποια περίεργα πράγματα μετά την αποστολή της επιστολής /αιτήσεως. Η επιστολή στάλθηκε το πρωί της Δευτέρας 18 Νοεμβρίου 2019. Για την Τετάρτη 20 Νοε 2019 είχε προγραμματιστεί συνεδρίαση Δημοτικού Συμβουλίου. Την Τρίτη 19 Νοε 2019 ειδοποιήθηκαν όλοι οι δημοτικού σύμβουλοι αλλά και ο τοπικός Τύπος ότι στην συνεδρίαση της Τετάρτης του Δημοτικού Συμβουλίου θα κάνει ενημέρωση ο εργολάβος για την λειτουργία του Β.Κ. Βέροιας. Κατά την επεισοδιακή ενημέρωση και μέσα σε θορυβώδεις  αντεγκλήσεις έλαβε τον λόγο ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Βέροιας κ. Διαμάντης ο οποίος είπε συγκεκριμένα: « Όποιος θέλει να πάει στον εισαγγελέα, να πάει». Η φράση ειπώθηκε σχετικά παράταιρα με την ροή του λόγου του, οπότε είναι αρκετά πιθανό να αναφερόταν στην επιστολή/ αίτησή μου. Προφανώς η ΔΕΥΑΒ δεν είχε πρόθεση να απαντήσει. Έτσι αυτή η πηγή πληροφόρησης στέρεψε πρόωρα για μένα. 

Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα τα αποτελέσματά είναι:

1.       Όσον αφορά στη λειτουργία των εγκαταστάσεων Β.Κ. τα πράγματα ήταν λίγο πολύ γνωστά.  Οι παρόδιες διελεύσεις που εντόπισα ήταν, κυρίως, ο παρακαμπτήριος αγωγός της εισόδου. Στην είσοδο των εγκαταστάσεων συμβάλουν εκτός από τους αγωγούς του αποχετευτικού δικτύου της πόλης και οι αγωγοί στραγγιδίων της ίδιας της εγκατάστασης που εκκινούν από την γραμμή ιλύος, δηλαδή από τους προ-παχυντές, τους αναερόβιους χωνευτές, τους μετα -παχυντές και τέλος από την αφυδάτωση της λάσπης. Οι αγωγοί αυτοί των στραγγιδίων μεταφέρουν αραιωμένη λάσπη, σε υγρή προφανώς μορφή, μεγάλου ρυπαντικού φορτίου από όλα τα παραπάνω τμήματα και καταλήγουν στην είσοδο των εγκαταστάσεων. Στην είσοδο υπάρχει παρακαμπτήριος αγωγός (bypass) μέσω του οποίου, όταν η συνολική ποσότητα των λυμάτων που εισρέουν και η αραιωμένη λάσπη που έρχεται από το δίκτυο στραγγιδίων, υπερβαίνει την ποσότητα που αντέχουν να επεξεργαστούν οι εγκαταστάσεις, εκτρέπονται προς τον τελικό τους αποδέκτη που είναι η Τάφρος 66. Φυσικά μπορεί να γίνει και χειροκίνητη εκτροπή κυρίως κατά τις ημέρες βροχόπτωσης. 

2.       Η χημική σύσταση των λυμάτων έδωσε ακόμη μια πληροφορία. Ότι δηλαδή ο φωσφόρος που παράγεται από έναν μέσο κάτοικο και διοχετεύεται στην ΕΕΛ είναι 3,5 gr/ημέρα. Άρα στην ΕΕΛ καταλήγουν σήμερα 53.000 Χ 0,0035=185 kgr/ημέρα. Ο φωσφόρος δεν μπορεί να γίνει αέριο οξείδιο όπως ο άνθρακας. Καθαρός μάλιστα είναι στερεός (και εύφλεκτος). Ο άνθρακας αποβάλλεται υπό μορφήν διοξειδίου του άνθρακος το δε άζωτο ως καθαρό αέριο άζωτο. Ο φωσφόρος όμως; Αυτός ενσωματώνεται στη λάσπη όντας τροφή των μικροοργανισμών  και αποβάλλεται έτσι από τις εγκαταστάσεις με την λάσπη που παράγεται. Αν υπάρξει πρόβλημα συγκέντρωσης φωσφόρου στην έξοδο επιπρόσθετα χρησιμοποιείται υδροξείδιο του σιδήρου και παράγονται άλατα που είναι συνήθως φωσφορικός ή ορθοφωσφορικός σίδηρος. Τώρα που υποτίθεται ότι δεν υπάρχει λάσπη παραγόμενη από τον Β.Κ., που πηγαίνει ο φωσφόρος;

3.       Βεβαίως υπάρχει και η αμφιδρομικότητα των αντιδράσεων. Ως τέτοια ορίζεται η σταθερότητα με την οποία δύο ή περισσότερες ουσίες παράγουν αντιδρώντας δύο ή περισσότερες διαφορετικές ενώσεις. Αυτό δεν γίνεται υποχρεωτικά προς μια κατεύθυνση πλην σχετικά λίγων αντιδράσεων της ανοργάνου χημείας. Στην περίπτωσή μας δεν έχουμε μια μόνο χημική αντίδραση. Έχουμε μια βιοχημική διαδικασία που μπορεί ακόμη και σήμερα (μετά έναν και πλέον αιώνα έρευνας) να έχει άγνωστες επιμέρους διαδικασίες και αντιδράσεις. Ακόμη, δεδομένου ότι σ’ αυτήν συμμετέχουν καθαρά βιολογικές διαδικασίες, (πέψη, αναπνοή, ώσμωση μέσω κυτταρικής μεμβράνης κλπ) υπάρχει μια αυξημένη ευαισθησία σε μικροπεριβαλλοντικές συνθήκες. Έτσι δεν μπορούμε να αναφερθούμε σε κάτι που δεν μπορεί να παράξει υπόλειμμα. Το θέμα είναι πόσο είναι αυτό. Ο ισχυρισμός ότι μπορεί να φτάσει μέχρι το 30% της συνολικής λάσπης είναι καινοφανής. Ψάχνοντας σε άλλα αντίστοιχα siteτης διεθνούς αγοράς, ακόμη και τα πλέον αμετροεπή (Ινδικές εταιρείες) έδιναν μείωση της λάσπης από 20 έως 50%. Δηλαδή υπόλειμμα 80 έως 50%. Εν πάση όμως περιπτώσει όχι 30% ή ακόμη και 0%. Υπενθυμίζεται επί τη ευκαιρία ότι στο συμφωνητικό ο εργολάβος ποτέ δεν υποσχέθηκε ενυπογράφως μείωση της λάσπης πάνω από 70%,όσο κι αν προφορικά ισχυρίζεται ότι την εξαφανίζει ολοκληρωτικά.

Η επιστολή του Δ/ντη της ΔΕΥΑΒ προς τον εργολάβο

Μετά την παραπάνω έρευνα ανακάλυψα ότι στο διαδίκτυο υπήρχε ενσωματωμένο στην ενημέρωση που είχε κάνει ο δικηγόρος και δημοτικός σύμβουλος  κ. Μαρκούλης Α. στον τύπο, τμήμα της επιστολή που έστειλε ο Δ/ντής της ΔΕΥΑΒ προς στον εργολάβο κ. Ανδρέα Γκανάτσιο.

Η επιστολή είχε αρ. πρωτ. 2736/05-06-2018 και απευθυνόταν προς την εταιρία Α.ΓΚΑΝΑΤΣΙΟΣ ΕΔΕ. Εθίγοντο τα παρακάτω:

1.     Η συμβατική υποχρέωση για αποκατάσταση βλαβών και η περιοδική συντήρηση του Η/Μ εξοπλισμού της γραμμής ιλύος της ΕΕΛ Βέροιας αποτελεί συμβατική υποχρέωση του εργολάβου, θυμίζοντας εμφατικά και σε καμία περίπτωση δεν είναι προαιρετική όπως αυτός υπονοούσε στην επιστολή του.Για να καταλήξει ότι η αντλία τροφοδοσίας και η αντλία εσωτερικής ανακυκλοφορίας των αναερόβιων χωνευτών δεν λειτουργούν λόγω βλάβης για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

2.     Η ανύπαρκτη περιγραφή της μεθόδου για την μείωση της παραγόμενης ιλύος που εφαρμόζει ο εργολάβος θυμίζοντας ότι η περιγραφή αυτή είναι υποχρέωσή του που απορρέει από το άρθρο 6 της Συγγραφής Υποχρεώσεων. Αναφέροντας επί λέξει «…μας απαντάτε θεωρητικά και χωρίς στοιχεία» και «…Δεν μας παρέχονται ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ούτε ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ Ε.Ε.Λ., με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνετε την συμβατική σας υποχρέωση».

3.     Ομολογία ότι έχουν αρχίσει μηχανικά προβλήματα στην εγκατάσταση λόγω ιδιόρρυθμης και εκτός εγχειριδίου χρήσεως. «…Αναφορικά με την μη λειτουργία της γέφυρας του εξαμμωτή αυτή δεν επηρεάζει ούτε τις αντλίες του Α/Σ μικτής ιλύος (λειτούργησαν για λίγο χρονικό διάστημα και πλέον δεν τις λειτουργείτε γιατί απλά η ιλύς που συγκεντρώνεται στο εν λόγω αντλιοστάσιο έχει αυξημένη συγκέντρωση στερεών, και οι υπάρχουσες αντλίες δεν μπορούν να την μεταφέρουν),»(§3)

4.     Τα προβλήματα εξωσυμβατικής λειτουργίας όλης πλέον της εγκαταστάσεως ενώ η συμφωνία ήταν τότε μόνο για την γραμμή ιλύος. «Με τον τρόπο που εφαρμόζετε την μέθοδο της βιο-ενίσχυσης για μείωση της παραγόμενης λυματολάσπης, στην ουσία ρυθμίζετε και ελέγχετε – λειτουργείτε όχι μόνο την γραμμή ιλύος αλλά , αυθαίρετα κατά παρέκκλιση και υπέρβαση της σύμβασης και την γραμμή λυμάτων». (§4)

5.     Η επέμβαση στο αυτοματοποιημένο σύστημα ελέγχου αναφέροντας μεταξύ άλλων και «διαπιστώνεται ότι όλα τα τμήματα της εγκατάστασης και ειδικά αντλίες αντλιοστασίου εισόδου, ρότορες δεξαμενών αερισμού, αντλίες ανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος, αντλίες τροφοδοσίας χωνευτών κλπ, λειτουργούν χειροκίνητα ή με χρονοδιακόπτη που έχετε τοποθετήσει χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση της υπηρεσίας μας». (§5)

6.     Τα αποτελέσματα των αναλύσεων των εξερχόμενων λυμάτων που απέδειξαν ελλιπή λειτουργία(§6) και την αύξηση της καταναλωμένης ηλεκτρικής ενέργειας (§7).

Εδώ δεν σταματά η έρευνα. Συνεχίζεται και με άλλα ενδιαφέροντα. Μια νέα έρευνα στο διαδίκτυο και μια παρουσίαση του εργολάβου στο Δημοτικό συμβούλιο.

(Συνεχίζεται λοιπόν)